به گونه‌اى كه تا شيخ به جمع آزاديخواهان نپيوسته و رهبران جنبش پشتيبانى او را به دست نياورده بودند، آنان در رسيدن به اهداف خود هرگز موفق نشدند، و پس از پيوستن شيخ به جبهه مخالفان دولت بود كه صدراعظم وقت- عين الدوله- از مقام خود عزل گرديد.

بدون‌شك شيخ در اين راه، رواج مذهب و اعمال فرامين دينى را مى‌طلبيد، و مى‌خواست كه احكام شريعت را در قالب قانون بريزد، و همين تفكر شيخ بود كه هماره بر مذهبى ماندن نهضت تكيه كرده و اعلام دارد:

«اين مشروطيت هنگامى رسميت خواهد يافت كه مشروعه تابع احكام اسلام باشد».[1]

او برخوردار از انديشه اسلامى و مستقل بود، او باور داشت كه اسلام براى برپايى يك نظام عادلانه انسانى از چنان غنايى بهره‌ور است كه احتياجى به ساير مكاتب فكرى و نظامهاى اجتماعى ندارد.

او مى‌گفت:

«دين اسلام كه اكمل اديان و اتم شرايع است و اين دين، دنيا را به عدل و شورى خواند آيا چه افتاده است كه امروز بايد دستور عدل ما از پاريس برسد و نسخه شوراى ما از انگليس بيايد؟».[2]

شيخ كه ملاك تشخيص «حق و باطل» را موافقت و مخالفت با احكام شريعت مى‌ديد، در برابر تدوين قانون اساسى برخاسته از قوانين غربى سخت ايستاد و آن را نوعى فراموشى از قوانين الهى برشمرد و براجراى احكام و شريعت پافشرد.[3]

شيخ در پاسخ يكى از حاضرين كه مى‌گفت: «شما خود مى‌فرماييد: من از اول‌

[1]. رضوانى، لوايح حاج شيخ فضل اللّه نورى، ص 16.

[2]. نورى، ارشاد الجاهل و تذكرة الغافل، ص 18.

[3]. همان، صص 1- 2.