و سياسى، در جهت اوجگيرى قيام مردم، و تحت رهبريهاى اين پيشوايان دلسوز، همچو سدى استوار در مقابل استعمار و ايادى داخلى آن ايستاده بود.

آرى، اگرچه قيام مشروطه‌خواهى در سايه پايمردى ملت مسلمان ايران به رهبرى روحانيت آگاه به بار نشست، اما ديرى نپاييد كه غربزدگان و روشنفكران وابسته به انگليس، با تضعيف نقش روحانيت و كم‌رنگ جلوه دادن نفوذ دين، انقلاب را از مسير اصلى خود منحرف ساختند و به استبدادى نوين مبدل نمودند.

و بدين‌ترتيب جريان غربگرايى نفوذ خود را تقويت كرد و در نهايت با كنار نهادن تمام عيار انديشه دينى، نقش فرهنگى و سياسى خود را محكم ساخت.

اما بدون‌شك اولين كسى كه در برابر باورهاى ضددينى و جريان غربزدگى- كه عدالتخواهى را به مشروطيت تغيير ماهيت داد- مردانه ايستاد، آيت اللّه شهيد «شيخ فضل اللّه نورى» بود.

اينك، در اين مقال كوتاه مرورى بر زندگى سراسر تلاش و كوشش شيخ شهيد مى‌نماييم. تا اندكى از حق عظيم وى بر خوانندگان گرامى روشن شود.

ولادت و خاندان‌

شيخ فضل اللّه نورى كجورى مازندرانى- مشهور به نورى- در تاريخ 2 ذيحجة الحرام 1259 ق در كجور يا قريه لاشك مازندران ديده به جهان گشود.

پدرش ملا عباس نورى طبرسى از «پيشوايان مورد وثوق مردم در منطقه نور»[1] و «از بزرگان دانشمندان و پارسايان»[2] و از شاگردان، و داماد علامه ميرزا محمّد تقى نورى (م 1263 ق) (پدر محدث بزرگ ميرزا حسين نورى صاحب مستدرك الوسائل) به‌شمار مى‌رفت.

[1]. تهرانى، الذريعة، ج 15، ص 23.

[2]. همو، الكرام البررة، ج 2، ص 685.