يكصدسال از شهادتش، هنوز نام و آثارش مورد گفت‌وگوى دانشمندان است و مردمان متدين زادگاهش بهره‌مند از عطاياى مادى و معنوى وى مى‌باشند.

اين مقاله كوتاه به شرح اجمالى زندگى سراسر تلاش و كوشش وى مى‌پردازد، بدان‌اميد كه در صدمين سالروز شهادتش، مجلسى شايسته و درخور شأنش، همراه با احياى آثارش در زادگاهش برگزار شود.

خاندان‌

آيت اللّه حاج ميرزا ابراهيم دنبلى خويى،- به خاندان مشهور «دنبلى»- به ضمّ «دال» و «باء»- نسب مى‌برد. آنان از بزرگان، مشاهير و حاكمان نوعدوست و رعيت‌پرور شهر بودند كه آثار و بناهاى خيريه و عام المنفعه ايشان هنوز در خوى موجود و مورد استفاده مردم است.

شهباز خان دنبلى در سال 1136 ه. ق در مقابل سپاه متجاوز عثمانى با دلاورى تمام به مدت 53 روز استقامت كرد تا سرانجام با كشته شدن او وعده زيادى از اهالى شهر، سپاه عثمانى در 12 شعبان، خوى را تصرف كرد و تا سال 1142 ه. ق، كه نادر شاه افشار آنان را بيرون راند، آنجا را در تصرف داشتند.

نادر شاه پس از تسخير خوى، براى تقدير از جانفشانيهاى شهبازخان، پسرش مرتضى قلى خان دنبلى را به حكومت شهر برگزيد و اين حكومت تا 1213 ه. ق ادامه يافت. در ميان حاكمان دنبلى، دو نفر، احمد خان و پسرش حسينقلى خان دنبلى به مردم دوستى و ايجاد بناها و يادگارهاى عام المنفعه مشهورند. احمد خان، خوى را از ويرانى به جاى مانده از تجاوز سپاه خونخوار عثمانى خارج كرد. وى در آنجا حمام و كاروانسراى خان و باغ دلگشا را احداث كرد و در تبريز نيز مسجد جمعه و مدرسه طالبيه را ساخت. وى هيأتى را هم مأمور عمران و آبادى كاظمين و سامرا كرد و آن را هم به بهترين وجه تعمير نمود.

وى در سال 1200 ه. ق با دسيسه آقا محمّد خان قاجار به قتل رسيد، پس از وى‌