بازگشت به خوى‌

علامه فقيه حاج ميرزا حبيب اللّه موسوى خويى، پس از پنج سال اقامت در نجف و اخذ اجازات متعدد اجتهادى از استادانش در سال 1291 ه. ق به زادگاهش بازگشت و به تأليف، تدريس، اقامه جماعت و تربيت شاگردان پرداخت، هرچند از نام همه شاگردان وى اطلاعى نداريم، اما ظاهرا فرزندانش حاج ميرزا ابو القاسم امين الاسلام و حاج ميرزا ابو الحسن، نزد پدر درس خواندند و از جمله شاگردانش به شمار مى‌رفتند.

تأليفات‌

از آن فقيه بزرگ، تأليفات گوناگون به يادگار مانده كه مهمترين و ماندگارترين آنها منهاج البراعة است، اما به جز آن، بقيه تأليفاتش عبارتند از:

1. شرح عوامل فى النحو؛ اين كتاب در اوايل جوانى، در سن 22 سالگى و به سال 1283 ه. ق پيش از تشرف به نجف اشرف، در 412 صفحه نگاشته شد، كه از آن، كمال تسلط او بر ادبيات عرب نمايان است. در آخر كتاب چنين نوشته شده است: «ليلة يوم الثلث و هى غرة الشهر التاسع من السنة الثالثة من العشر التاسع من الماة الثالثة من الالف الثانى».[1]

2. حاشيه فرائد الاصول؛ اين شرح از اول تا پايان حجيت ظن است كه با استفاده از درس استادش آيت اللّه سيد حسين كوه كمرى در 14 صفر 1289 ه. ق از آن فراغت جست.[2]

3. تقريرات درسها و رساله‌هاى بسيار در فقه و اصول كه نام و تاريخ آنها به درستى روشن نيست.[3]

[1]. حسينى خويى، مقدمه منهاج البراعة، 5.

[2]. همان.

[3]. همان.