مرجعيت‌

پس از درگذشت آيت اللّه ميرزا محمّد حسن شيرازى در 1312 ه. ق، گروه بسيارى از مؤمنان و خواص به تقليد از آيت اللّه همدانى روى آوردند. با اينكه وى از مرجعيت گريزان و از فتوا دادن اجتناب مى‌كرد، اما با اين همه روزبه‌روز بر شمار مقلدان او افزوده مى‌شد تا بدانجا كه مجبور شد تا رساله عمليه‌اش را در اختيار عموم قرار دهد. به‌همين‌منظور، وى بر نجاة العباد حاشيه نگاشت و آن را در اختيار مقلدانش قرار داد. اما حال وى پس از قبول مرجعيت با پيش از آن، هيچ تغييرى نكرد، خوراك و پوشاكش مانند همان زمان قبل، و كراهت از رياست، زعامت و مرجعيت، در رفتارش نمايان بود، اما اين هم زياد به طول نكشيد كه به فراموشى مبتلا شد و از فتوا دادن و گرفتن حقوق شرعيه امتناع و فقط به تدريس اكتفا كرد. پس از آن، بيمار شد و به دنبال آن، نداى حق را لبيك گفت.[1]

علامه سيد محسن امين مى‌نويسد:

پس از وفات ميرزاى شيرازى، وى به مرجعيت رسيد، و حقوق شرعيه به سوى او سرازير شد. و او همه آنها را به مصرف نيازمندان مى‌رسانيد و خود استفاده نمى‌كرد و هيچ تغييرى- حتى يك سر مو- در زندگى‌اش- در خوراك، پوشاك و منزلش- پديدار نشد. او شب‌وروز به تنهايى حركت مى‌كرد و گوشت و ديگر لوازم زندگى‌اش را خود مى‌خريد و فروتنى از سراسر وجودش نمايان بود.[2]

ويژگى‌هاى اخلاقى‌

محقق همدانى را همگان به زهد، ورع، تقوا، فروتنى و پرهيز از شهرت و رياست‌

[1]. تهرانى، نقباء البشر، ج 2، ص 777.

[2]. امين، اعيان الشيعه، ج 7، ص 21.