در بين علماى شيعه در قرن چهاردهم هجرى، كمتر كسى به مانند وى ديده شده است. تأليفات ماندگار و شاگردان بسيار او، در تاريخ جاودانه خواهند بود.

اينك، به پاس يكصدمين سال وفات آن بزرگمرد علم و فقاهت، مقالتى كوتاه تقديم خوانندگان گرامى مى‌شود. اميد است كه با تأسى به شيوه زندگى‌اش و پيروى از روش علمى‌اش، روح و جانمان را طراوت بخشيم.

ولادت‌

محقق بزرگ و فقيه سترگ شيعه، حاج آقا رضا همدانى در حدود سال 1250 ه ق- يا اندكى پس از آن- در همدان، در خانواده‌اى با علم و فضيلت زاده شد.[1]

پدرش، عالم فقيه آقا شيخ محمّد هادى همدانى، يكى از علماى شهر همدان به شمار مى‌رفت. محقق همدانى، خود در آغاز كتاب‌هايش به اين مطلب اشاره كرده و از او به عنوان: «عالم فقيه» ياد كرده است.[2]

تحصيلات‌

فقيه همدانى مقدمات، ادبيات و سطوح را در زادگاهش نزد استادان وقت- و به احتمال نزد پدر بزرگوارش- فراگرفت و براى تكميل آن، رهسپار نجف اشرف شد.

مهاجرت به نجف‌

محقق همدانى پس از فراغت از سطوح، در حدود سال 1278 ه. ق، رهسپار شهر علم پيامبر، نجف اشرف شد. وى در محضر خاتم الفقهاء و المجتهدين، شيخ مرتضى انصارى، زانوى ادب به زمين زد و از سرچشمه علمش سيراب شد.[3]

[1]. تهرانى، نقباء البشر، ج 2، ص 776.

[2]. همدانى، مصباح الفقيه، ج 1، ص 3؛ همو، حاشيه فرائد الاصول، ص 3.

[3]. حرز الدين، معارف الرجال، ج 1، ص 323.