هنگامى كه آيت اللّه سيد عبد الكريم لاهيجى (د. 1323 ه. ق) را كه تا آن روز ناشناخته مانده بود در مجلس درسش بديد و از مراتب علم و فضلش آگاه شد، او را بر مسند خويش و بر بالاى مجلس نشاند، تدريس در مدرسه مروى را بدو محول كرد و او را به دامادى خويش برگزيد.[1]

7. حفظ عزت و شوكت دين‌

خداوند بزرگ در كتاب محكم خويش عزت را ويژه خود، پيامبرش صلّى اللّه عليه و اله و سلّم و گروندگان به دين مى‌داند و بس.[2] آيت اللّه كنى با احراز مقام زعامت و رياست دينى پايتخت، بر آن شد تا از عظمت غيرمسلمانان جلوگيرى كند و بر شوكت و اقتدار مسلمانان بيفزايد.

توجه به زمان مرحوم حاجى نيز لازم است؛ زمانى كه غربيان و فرنگيان به عناوين مختلف به مملكت اسلامى هجوم مى‌آوردند، به شكلهاى گوناگون از مسلمانان كار مى‌كشيدند و بر ايشان آقايى مى‌فروختند، اقدامى براى شكستن سيادت و شوكت غيرمسلمانان لازم بود؛ كه آن هم به وسيله آيت اللّه كنى عملى شد.

مرحوم كنى اولين كسى است كه جزيه گرفتن از يهود و نصارى را در پايتخت عملى كرد.[3] حاجى با اين كار سترگ خويش، دماغ پر از كبر و غرور غير مسلمانان را از باد نخوت خالى ساخت، و پشتشان را به خاك مذلت ماليد.

ملاعلى كنى در زمان خويش مانع استوارى منكرات بود، و بسيارى از زشتيها را از چهره جامعه زدود. نيز ايشان نخستين كسى بود كه به مثابه سد محكمى، در مقابل نفوذ شرق و غرب در ايران ايستاد؛ هم نفوذ شرق تزارى و هم رخنه فرنگيان و اروپاييانى كه در مقام استعمار و استثمار ايران بودند.[4]

[1]. شريف رازى، اختران فروزان، صص 412- 411.

[2]. منافقون، آيه 8.

[3]. هرچند اين كار بعدها به عنوان گرفتن ماليات، ادامه يافت.

[4] .. مصاحبه با آيت اللّه نجفى مرعشى،« نگاهى به زندگى حاج ملاعلى كنى» مجله پيام انقلاب، آبان، 1361، شماره 71، ص 44.