ولادت‌

مرحوم ميرزا محمّد حسن، در سال 1241 ه. ق، در قم به دنيا آمد.[1] پدرش، ميرزا آغاسى، از اهل ديوان و اجزاى لشكر بود. به گفته ميرزا على اكبر فيض:

«... والدش را وطن در صفحه خلجستان قم بود و عمل انشاى محمّد حسين خان، سرهنگ فوج خلج به عهده او موكول بود. چون پادشاه ماضى، محمّد شاه، فوج خلج را از او بگرفت و او به ناچار در بست حضرت فاطمه- 3- پناهنده شد، والد جناب ميرزا حسن هم در قم وطن گزيد و خانه بساخت و اسباب معاش فراهم آورد».[2]

تحصيلات‌

ميرزا حسن پس از فراگيرى خواندن و نوشتن و آشنايى با بعضى از كتب، به فراگيرى علوم دينى علاقمند شد. اما پدرش نسبت به ورود او در زمره اهل علم بى‌ميل، و بلكه ناراضى بود و با وى مخالفت مى‌كرد.[3] اما از آنجا كه او تمايل بسيار و اشتياق شديد به اين كار داشت، با اصرار فراوان پدر را راضى ساخت و در قم،- احتمالا نزد علامه ملا محمّد چگينى كزازى قمى، كه در آن زمان به تدريس ادبيات شهرت بسزايى داشت- به فراگيرى ادبيات مشغول شد.[4]

مهاجرت به اصفهان‌

شيخ محمّد حسن پس از يادگيرى مقدمات و ادبيات در قم، در حدود

[1]. تهرانى، نقباء البشر، ج 1، ص 386.

[2]. ناصر الشريعه، تاريخ قم، ص 257.

[3]. تهرانى، نقباء البشر، ج 1، ص 386.

[4]. ناصر الشريعة، تاريخ قم، ص 257.