خلاصه كاهن يا عراف به كسى مى‌گويند كه ادعاى علم غيب دارد و از امور غايب خبر مى‌دهد، خواه مربوط به حوادثى باشد كه در گذشته اتفاق افتاده باشد مثل سرقت و قتل يا حوادثى كه در آينده اتفاق خواهد افتاد. برخى براى هر كدام اسم خاصى اختيار كرده‌اند و براى خبر دهنده از گذشته‌ها نام عراف را برگزيده‌اند و كاهن را به خبر دهنده از آينده اطلاق كرده‌اند.

تعريف فقهي كهانت: علامه در قواعد:

الكاهن مَن كان له رئيّ من الجنّ يأتيه الأخبار.[1]

رئى بر وزن فعيل به معناى صاحب رأى و نظر است؛ «فلان رئى القوم أى صاحب رأيهم» و برخى مثل‌ قاموس‌[2] و نهايه‌[3] گفته‌اند رئى يك نفر از جن است كه كاهن او را مى‌بيند و از او خبرها را مى‌گيرد و او تابع كاهن است. فاضل مقداد اين تعريف را به مشهور نسبت داده است.[4]

شهيد ثانى در مسالك‌:

هي- بكسر الكاف- عمل يوجب طاعة بعض الجانّ له، واتّباعه له، بحيث يأتيه بالأخبار الغائبة، وهو قريب من السحر.[5]

طبق تعريف مشهور و شهيد ثانى كاهن كسى است كه به كمك جن از غايبات خبر مى‌دهد و قيد نشده است كه از خصوص مستقبل خبر دهد؛ مگر اينكه مقصود از غايبات، همان حوادث آينده باشد كه اين هم بعيد و خلاف اطلاق غيب و غايب است. ولى در برخى تعاريف، خبر دادن از آينده قيد شده است؛ مثلًا صاحب‌ جواهر مى‌گويد:

الكهانة بالكسر والفتح، وهي تعاطي الأخبار عن الكائنات في مستقبل الزمان.[6]

[1]. قواعد الاحكام، ج 1، ص 121.

[2]. القاموس المحيط، ج 4، ص 331.

[3]. النهايه، ابن اثير، ج 2، ص 178.

[4]. التنقيح الرائع، ج 2، ص 13.

[5]. مسالك الافهام، ج 3، ص 128.

[6]. جواهر الكلام، ج 22، ص 89.