در اين مسأله، سه مطلب مطرح است:

1. خريد و فروش ارواث؛[1]

2. خريد و فروش بول شتر؛

3. خريد و فروش بول ساير حيوانات حلال گوشت.

خريد و فروش ارواث: شيخ طوسى در خلاف‌[2] مى‌گويد:

سرجين ما يؤكل لحمه يجوز بيعه، وقال أبو حنيفه: يجوز بيع السراجين، و قال الشافعي: لا يجوز بيعها ولم يفصّلا. دليلنا علي جواز ذلك أنّه طاهر عندنا ومَن منع منه فإنّما منع لنجاسته، ويدلّ علي ذلك بيع أهل الأمصار في جميع الأعصار لذروعهم وثمارهم ولم نجد أحداً كره ذلك ولا خلاف فيه فوجب أن يكون جائزاً.

با توجه به عبارت مزبور اگر جميع منافع فضله حيوانات شرعاً حرام باشد، معامله آن از باب اكل مال به باطل، جايز نيست، و اگر هيچ منفعت حلال و حرامى نداشته باشد و مثل برخى حشرات باشد نيز عرفاً معامله جايز نيست زيرا ماليت ندارد. بنابراين آنچه در اين مسأله مورد بحث است فضله حيواناتى است كه داراى منفعت حلال و مشروع باشد؛ مثلا براى گرم كردن منزل به جاى هيزم استفاده شود يا به جاى كود استفاده شود.

در چنين فرضى درباره خريد و فروش فضله حيوانات دو نظر وجود دارد:

1. عدم جواز: از نظر شافعى جايز نيست، زيرا فضله حيوانات را نجس مى‌داند و قائل به منع بيع هر نجسى است.[3]

و از ظاهر كلام شيخ مفيد در مقنعه‌[4] و سلار در مراسم هم عدم جواز به دست مى‌آيد.

[1]. ارواث جمع روث است به معناى فضله حيوانات يا سرگين آن‌ها.

[2]. الخلاف، ج 3، ص 185، مسأله 310.

[3]. الفقه على المذاهب الأربعه، ج 2، ص 232.

[4]. المقنعه، ص 587.