كه تلف شده است مثل آن در صورت مثلى بودن و قيمت آن در صورت قيمتى بودن داده مى‌شود.

مسأله 4- تلف، مانع صحت اقاله نمى‌شود؛ پس اگر اقاله كنند هر عوضى به مالكش بر مى‌گردد، كه در نتيجه اگر موجود باشد همان را مى‌گيرد و اگر تلف شده باشد در مثلى به مثل و در قيمى به قيمت رجوع مى‌شود. ج 2 ص 455

- (براى ملاحظه احكام مشابه در فسخ، ر. ك.^^^ 421/ مس/ 6).

ماده 287: نماآت و منافع منفصله كه از زمان عقد تا زمان اقاله در مورد معامله حادث مى‌شود مال كسى است كه به واسطه عقد مالك شده است ولى نماآت متصله مال كسى است كه در نتيجه اقاله مالك مى‌شود.

- (آثار اقاله در مزارعه، ر. ك. 531/ مس/ 14)- 1082 س 27.

ماده 288: اگر مالك بعد از عقد در مورد معامله تصرفاتى كند كه موجب ازدياد قيمت آن شود در حين اقاله به مقدار قيمتى كه به سبب عمل او زياد شده است مستحق خواهد بود.

- (براى ملاحظه احكام مشابه در فسخ، ر. ك.^^^ 421/ مس/ 7).

-^^^ (اثر اقاله بر حواله دين ناشى از عقد مفسوخ، ر. ك. 733/ مس/ 11).

مبحث سوم- در ابراء

ماده 289: ابراء عبارت از اين است كه داين از حق خود به اختيار صرفنظر نمايد.

- ر. ك. 789/ مس/ 28.

- (تفاوت بين ابراء و هبه دين، ر. ك. 798/ مس/ 2).

- (مقايسه ابراء و هبه دين- در هبه دين يا هبه ابراء ممكن است شرط شود ولى در ابراء نمى‌توان، 801/ مس/ 15).

- 1214/ مس/ 7.

س 22- اگر شخصى براى كسى كارى انجام دهد و از قبول كارمزد خوددارى نمايد (اجرت را با اصرار زياد بدهند و او نگيرد) آيا بعد از گذشت زمانى نسبتاً زياد حقّ مطالبه اجرت دارد يا خير؟ (مثلًا محضر دارى عقد نكاح را در دفتر ثبت مى‌نمايد و از اخذ اجرت با خصوصيّات فوق الذّكر خوددارى مى‌نمايد، آيا با گذشت زمانى نسبتاً زياد