از كشورها و شركتها از اين ترجيحات منتفع شده‌اند. به‌علاوه، اين منافع از يك محصول به محصول ديگر تفاوت مى‌كند و در عين حال بستگى به اين دارد كه توليدكنندگان بتوانند از فرصتهاى موجود براى تعديل استفاده كنند؛ به‌گونه‌اى كه بعد از حذف ترجيحات همچنان قادر به رقابت باشند.

توانايى تطبيق از سوى عرضه‌

آيا كشورهاى در حال توسعه مى‌توانند از تغييرات بهره جويند؟ بلى، اما فقط در صورتى كه اقتصادهاى آنها قادر به پاسخگويى به اين تغييرات باشد و اين به تركيبى از اقدامات بستگى دارد: از بهبود سياستگذارى و مديريت اقتصاد كلان تا ارتقاء جهشى آموزش و سرمايه‌گذارى. كشورهاى با حداقل توسعه‌يافتگى به دليل كمبود سرمايه انسانى و فيزيكى، تأسيسات زيربنايى ضعيف، كاركرد ضعيف نهادها و تزلزل سياسى در بدترين موقعيت براى اجراى اصلاحات قرار دارند.

برخى موضوعات مشترك‌

اساسى بسيارى از اين پاسخها مبتنى بر چند موضوع مشترك است.

مقررات تجارى براى كشورهاى كوچك و متوسط اهميت دارد. سازمان تجارت جهانى يك سيستم تجارت چند جانبه مبتنى بر مقررات است كه همه اعضا صاحب حق و تكليفند. شق ديگر برقرارى روابط تجارى دوجانبه مبتنى بر قدرت اقتصادى و سياسى است (كشورهاى كوچك تحت نفوذ قدرتهاى تجارى بزرگتر هستند). تفاوت در ميزان نفوذ كشورها نيز به قوت خود باقى است ولى حتى كوچكترين عضو سازمان تجارت جهانى حقوق زيادى دارد كه با روشهاى حل اختلاف بى‌طرفانه سازمان تجارت جهانى قابل اعمال است.

اقتصادهاى آزاد بازار محور، احتمال موفقيت بيشترى دارند. كشورهاى داراى اقتصاد گسترده دولتى و با موانع تجارى زياد احتمال كمترى براى موفقيت در پيشبرد توسعه اقتصادى دارند.

تعهدات نبايد به عنوان بار تلقى شوند، بلكه مى‌توانند كمك‌كننده باشند. هر ملتى حق دارد حاكميت اقتصادى خود را حفظ كند. بسيارى از كشورها ممكن است اصلاحات اقتصادى را از طرف خودشان و