سخت کوشش کن، ليکن خزانه‌دار ديگران (يعني وارثان خود) مباش. و چون به راه راست و درست هدايت شدي، پس بيشتر از همه وقت در برابر پروردگارت خاشع و فروتن باش.

8- تلاش در جمع‌آوري زاد و توشه

وَ اعْلَمْ أَنَّ أَمَامَكَ طَرِيقاً ذَا مَسَافَةٍ بَعِيدَةٍ، وَ مَشَقَّةٍ شَدِيدَةٍ وَ أَنَّهُ لَا غِنَى بِكَ فِيهِ عَنْ حُسْنِ الِارْتِيَادِ. وَ قَدْرِ بَلَاغِكَ مِنَ الزَّادِ مَعَ خِفَّةِ الظَّهْرِ. فَلَا تَحْمِلَنَّ عَلَى ظَهْرِكَ فَوْقَ طَاقَتِكَ، فَيَكُونَ ثِقْلُ ذَلِكَ وَبَالًا عَلَيْكَ. وَ إِذَا وَجَدْتَ مِنْ أَهْلِ الْفَاقَةِ مَنْ يَحْمِلُ لَكَ زَادَكَ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ فَيُوَافِيكَ بِهِ غَداً حَيْثُ تَحْتَاجُ إِلَيْهِ فَاغْتَنِمْهُ وَ حَمِّلْهُ إِيَّاهُ. وَ أَكْثِرْ مِنْ تَزْوِيدِهِ وَ أَنْتَ قَادِرٌ عَلَيْهِ فَلَعَلَّكَ تَطْلُبُهُ فَلَا تَجِدُهُ؛ و بدان که در جلو روي تو، راهي است با مسافتي دور و دراز و مشقّتي سخت و اينکه تو در آن راه از راه‌پيمايي نيکو و صحيح بي‌نياز نيستي. پس در اين صورت آن مقدار توشه‌اي که تو را به مقصد برساند و در همان حال سبک بار نيز باشي در نظر بگير. و بيشتر از توانايي خود، پشتت را از بار سنگين مکن تا سنگيني آن بار، تو را رنجه نسازد و موجب عاقبت بدي نگردد.[1] اگر از ميان مستمندان، کسي را يافتي که توشة راهت را تا رسيدن به روز قيامت برايت حمل مي‌کند و فرداي قيامت، در هنگامي که به آن نياز داري، سالم و کامل تحويلت مي‌دهد، پس چنين امري را غنيمت شمار و توشه‌اي را به او بسپار.[2] و در حالي که

[1] . ظاهراً مقصود راه سعادت است که بسيار طولاني و دشوار است که بايد وجهي صحيح و توشه‌اي کافي از اعمال نيک و بدون سنگين پشت از بار گناه، آن را پيمود.

[2] . اگر به مستمندان کمک بکني و مقدراي از مالت را صرف آسايش ايشان نمايي، اين کار به منزلة آن است که توشة راهِ آخرت را به آنان سپرده باشي و آن را بي کم و کاست در روز احتياجت دريافت مي‌کني.