آرتمیسیای اول

آرْتِمیسیایِ اَوَّل [ārtemīsiyā-ye avval] (اش‌ نیمۀ اول سدۀ 5ق‌م)، ملکۀ هالیکارْناس، از شهرهای یونانی کاریا، و جزیرۀ کوس در نزدیکی آن (ح 480ق‌م). او تحت فرمان خشیارشا، پادشاه ایران (سل‌ 486- 465ق‌م) حکومت کرد و در حملۀ خشیارشا به یونان (480- 479ق‌م) شرکت جست. به رغم شایستگی وی در فرماندهی 5 کشتی در جنگ بزرگ دریایی با یونان در ساحل جزیرۀ سالامیس در نزدیکی آتن، ناوگان ایران متحمل شکست سختی شد. هرودت مدعی است که خشیارشا به جای پذیرش خطر و دست زدن به حمله‌ای تازه، به توصیۀ آرتمیسیا تصمیم گرفت از یونان عقب‌نشینی کند. (100)