استازولامید

اَسِتازولامید \ asetāzolāmid\ ، بـا فـرمـول شیـمـیـایـی C4 H6 N4 O3 S2، از مهارکننده‌های آنزیمِ کربنیک‌آنهیدراز، و دارویی که در درمان آب سیاه (گلوکوم)، اِدِم (خیز)، صرع و بیماری ارتفاع به کار می‌آید.
کربنیک‌آنهیدراز کاتالیزگر واکنش برگشت‌پذیر تبدیل کربن‌دی‌اکسید و آب به کربنیک‌اسید، یون بی‌کربنات و پروتون است. مهار کردن این آنزیم در تنظیم پ‌هاش و تعادل مایعات در بسیاری از واکنشهایی که در بدن صورت می‌گیرد، نقش مهمی دارد. وقتی فشار داخل چشم افزایش می‌یابد و بیماری آب سیاه پدید می‌آید، با استفاده از استازولامید، می‌توان ترشح مایع زلالیه و درنتیجه فشار داخل چشم را کاهش داد.
این دارو در کلیه‌ها سبب دفع یون بی‌کربنات و به همراه آن سدیم، آب و پتاسیم در ادرار می‌شود و در کاستن از تجمع آب در بدن و ادم نقش دارد. درنتیجه، با قلیایی شدن ادرار، بازجذب آمونیاک از لوله‌های کلیوی نیز افزایش می‌یابد.
استازولامید در درمان نوعی صرع نیز کاربرد دارد، زیرا به‌نظر می‌رسد مهار آنزیم کربنیک آنهیدراز در دستگاه عصبی مرکزی سبب کند شدن تخلیۀ الکتریکی ناگهانی و بیش از حد سلولهای عصبی می‌شود. برخی پژوهشها نشان داده‌اند که مصرف استازولامید از شدت و مدت علامتهای بیماری ارتفاع، مانند تهوع، سردرد، تنگی نفس، سرگیجه، خواب‌آلودگی و خستگی می‌کاهد.

مآخذ

Encyclopedia of Neurological Disorders: www.health.enotes.com (Feb. 2006);
Medline Plus: www.nlm.nih.gov (Feb. 2006);
The Internet Drug Index: www.rxlist.com (Feb. 2006).
بخش علوم پزشکی