نویسنده (ها) :
جعفر شعار
آخرین بروز رسانی : یکشنبه 18 خرداد 1399 تاریخچه مقاله
آقچورا \āqčūrā\، یوسف (1293-1354 ق / 1876-1935 م)، نویسنده، روزنامهنگار، مـورخ و سیاستمدار ترک. وی در شهر سیمبیرسک (اُلیانوفسک کنونی)، واقع در کرانۀ راست رود ولگای میانه، زاده شد. پس از گذراندن دورۀ تحصیلات در مدرسۀ نظام (حربیّه) (1314 ق / 1896 م) عضو ستاد ارتش شد، اما بهسبب گرایش به جنبش ترکهای جوان از ارتش اخراج، و به طرابلس غرب تبعید گردید. آنگاه به پاریس گریخت و در مدرسۀ علوم سیاسی به تحصیل پرداخت (1317 ق / 1899 م). سپس به روسیه رفت و در نهضت سیاسی «اتفاق مسلمانان روسیه» به فعالیت پرداخت («دائرةالمعارف ترک»؛ «دائرةالمعارف زبان ... »). او پس از اعلام مشروطیت دوم در عثمانی (1326 ق / 1908 م) به استانبول بازگشت و انجمن ترک را بنیاد گذاشت (1329 ق / 1911 م). این انجمن نشریهای به نام «تورک یوردو» (میهن ترک) منتشر میکرد که آقچورا سردبیر آن بود (ووسینیچ، 204). آقچورا در ذیحجۀ 1349 / آوریل 1931 از سوی آتاتورک مأمور تشکیل انجمن تاریخ ترک شد و خود به ریاست آن تعیین گردید. او از ناسیونالیستهای فعال و متفکر ایدئالیست، و از هواداران پانتورانیسم بود و به این مسلک به عنوان آرمانی فرهنگی مینگریست. آقچورا در زمینۀ علمی نیز فعالیت میکرد و تألیفاتی در تاریخ و سیاست دارد که برخی عبارتاند از: «خاطرات زندان»، «وضع کنونی تاتارهای مسلمان روسیه و آرمانهای آنان»، «جریانهای سیاسی اروپا»، «سالنامۀ ترک» (1928)، «دوران فروپاشی امپراتوری عثمانی» (1940)، «سه نوع سیاست»، «مسئلۀ شرق»، «درسهایی از تاریخ سیاسی».