اسپروزئا

اِسپُروزُئا \ [e]sporozo[ˀ]ā\ ، یا هاگداران، نیز آپیکُمپلِکسا، شاخه‌ای از آغازیان، دربر گیرندۀ سازواره‌های تک‌یاخته‌ایِ دگرخواری که ویژگی همۀ آنها هاگ‌سازی است.
همۀ گونه‌های این جانداران انگل‌اند و برخلاف بیشتر تک‌یاخته‌ایها، واکوئولهای منقبض‌شونده و زوائد حرکتی (مژک و تاژک) ندارند. چرخۀ زندگی آنها نیز پیچیده است و بیشترشان در طول زندگی به بیش از یک میزبان نیاز دارند. هاگ‌داران در داخل حفره‌های بدن یا درون سلولهای تقریباً همۀ گونه‌های جانوران، و نیز هاگداران دیگر زندگی می‌کنند. برخی از جنسهای آنها بیماری‌زا هستند، مانند پلاسمودیوم، که عامل بیماری مالاریاست.
هاگ‌داران، هم از راه جذب پس‌ماندۀ غذاهایی که میزبانشان خورده است (تغذیۀ پوده‌زیوی)، و هم با جذب سیتوپلاسم و مایعات بدن میزبان، تغذیه می‌کنند. تنفس و دفع آنها از راه انتشار ساده از طریق غشای سلول صورت می‌گیرد. در چرخۀ زندگی آنها ممکن است تولیدمثل جنسی و غیرجنسی به تناوب رخ دهد. تولیدمثل جنسی ممکن است به فاصلۀ کمی پیش از تشکیل هاگ صورت گیرد. تولیدمثل غیرجنسی به‌صورت دو نیم شدن یا چندبخشی شدن سلول (شیزوگونی) انجام می‌گیرد.

مآخذ

CE, 6th edition;
EB, 2008 (under «apicomplexan»).
بخش علوم زیستی