آسپاسیا

آسْپاسیا [āspāsiyā] (اش‌ سدۀ 5ق‌م)، معشوقۀ پِریکْلِس (دولتمرد آتنی)، و از چهره‌های معروف جامعۀ آتن. اگرچه آسپاسیا از اهالی شهر یونانی میلِتوس در آناتولی بود و شهروند آتن به شمار نمی‌آمد، اما از حدود سال 445 تا زمان مرگ پریکلس در 429ق‌م، با او می‌زیست. پسر آن دو، نیز موسوم به پریکلس، براساس قانونی که خود پریکلس در 451ق‌م بانی آن شد، تا مدتها از حقوق شهروندی محروم بود؛ به موجب این قانون، حقوق شهروندی به کسی تعلق می‌گرفت که والدینش هر دو شهروند آتن باشند. سرانجام این پسر به موجب قانونی ویژه، از حقوق شهروندی برخوردار گردید و بعدها فرمانده نظامی شد.
آسپاسیا همواره، به ویژه از جانب کمدی‌نویسان، آماج حمله بود و از زندگی خصوصی و نفوذش در جامعه انتقاد می‌شد. او را به ناحق متهم کردند که پریکلس را تحریک کرده است جزیرۀ سامُس، رقیب دیرین میلتوس را ویران کند و با اسپارت وارد جنگ شود.
آیْسْخینِس،‌فیلسوف‌سقراطی‌مشرب‌در دیالوگ یا گفت‌و‌گویی که عنوان آن آسپاسیا ست، با او برخورد محبت‌آمیزتری داشته است. آسپاسیا اندکی پیش از جنگهای پلوپونِزی، از اتهام بی‌دینی تبرئه شد. (101)