آرژانسن

آرْژانْسُن [āržānson]، رِنـه لـوئـی دو ووایـه دو پُمـی، مارکی د‘ (1694-1757م/ 1106-1170ق)، وزیر امور خارجۀ فرانسه (1744-1747م) در زمان سلطنت لوئی پانزدهم. او که پسر یک وکیل دادگستری بود، به تحصیل حقوق پرداخت و از 1720 تا 1724م در مقام کارگزار دربار در اِنو خدمت کرد. آرژانسن به عنوان حامی و عضو «باشگاه آنترسُل در پاریس، با وُلتر و دیگر فلاسفه به بحث دربارۀ مفاهیم سیاسی مکتب روشنگری می‌پرداخت. وی در نوامبر 1744، چندماه پس از آنکه فرانسه به نفع پروس رسماً وارد «جنگ جانشینی اتریش»(1740- 1748م) شد به وزارت امور خارجۀ لوئی پانزدهم رسید. او در آرزوی تجدید سروری فرانسه بر اروپا تلاش ناموفقی کرد تا نظراتش راجع به «طرح حکمیت بین‌المللی» را عملی سازد. او برضد اسپانیا، اتریش و روسیه طرحهایی داشت، ولی برنامه‌اش بر اثر سیاست پنهانی لوئی ــ که وزیر خارجه‌اش از آن آگاهی نداشت ــ و نیز دسیسه‌های درباری نقش بر آب شد. آرژانسن بر اثر ناتوانی در بهره‌برداری از پیروزی بر اتریش در فونْتِنوا (1745م) در معرض انتقاد قرار گرفت و در 1747م ناچار به استعفا شد. آرژانسن باقی عمر خود را ـ به عنوان رئیس فرهنگستان متون و ادبیات باستانی ــ صرف کارهای ادبی کرد. اثر او با نام «خاطرات و یادداشتهای روزانه» (چ 1859-1867م) از مهم‌ترین مآخذ تاریخ ادبی و سیاسی عصر لوئی پانزدهم است. (100)