آردوارک

آرْدْوارْک [ārdvārk]، با نام علمی اُروکْتِروپوس آفِر، گونه‌ای پستاندار مورچه‌خوار و تنومند که در جنگلها یا دشتهای جنوب صحرای افریقا زندگی می‌کند. این نوع مورچه‌خوار تنها گونۀ زندۀ خانوادۀ کاونده‌پایان و راستۀ لوله دندانها4ست. نام آردوارک که در زبان آفریکانْس به معنای «خوک زمینی» است، به جثۀ ستبر خوک‌مانند آن‌اشاره دارد که طولش به180سانتی‌متر،
شامل دمی 60 سانتی‌متری می‌رسد. پوشش بدن آن از موهایی پرپشت به رنگ سیاه براق، تا موهایی کم پشت و حنایی‌رنگ متغیر است. آردوارک پوزه‌ای دراز، گوشهایی شبیه گوش خرگوش و پاهایی کوتاه دارد. انگشتان پاهایش دراز، و دارای چنگالهایی پهن و بزرگ است. انگشتان دوم و سوم پا با پرده‌ای به یکدیگر متصل‌اند.

آردوارک در تابستان یک بچه به دنیا می‌آورد. این جانور نقبی در زمین حفر می‌کند تا در طول روز در آن استراحت کند؛ شب هنگام برای متلاشی کردن لانۀ مورچه‌ها و موریانه‌ها بیرون می‌آید و با استفاده از زبان چسبندۀ 30 سانی‌متری خود، این حشرات را از اعماق لانه‌هایشان به سرعت بیرون می‌کشد و می‌بلعد. آردوارک گرچه جانور مهاجمی نیست، ولی می‌تواند با استفاده از چنگالهایش در برابر مهاجمان مخوفی همچون شیر و پلنگ از خود دفاع کند.
آردوارکها قبلاً در کنار مورچه خواران به معنای اخص، جانوران تنبل و آرمادیلوها، در راستۀ بی‌دندانها طبقه‌بندی می‌شدند، اما با همگی این جانوران و نیز با پستانداران دیگر فرق می‌کنند، زیرا دندانهای دائمی آنها حاوی مجاری باریک لوله‌مانندی است که از حفرۀ مرکزی دندان منشعب می‌شود. نام‌گذاری لوله‌دندان نیز به همین دلیل است.
خط نسل لوله‌دندانها ممکن است به 60 میلیون سال قبل برسد. خویشاوندان سنگواره‌ای آنها در جنوب غربی روسیه، در جزیرۀ سامُس واقع در دریای اژه، و در جنوب فرانسه کشف شده است. ارتباط لوله دندانها با دیگر راسته‌های پستانداران هنوز باید بررسی شود. (129)