اَرْبَعین [arbaʾīn]، عنوانی مشترک برای شماری از نوشتهها که در آنها به گونههای مختلف 40 حدیث فراهم آمده است. وجود حدیثی از رسول اکرم (ص) که در آن بر حفظ 40 حدیث توصیه شده، در رواج تدوین این گونه کتابها اثر بسزایی داشته است. این حدیث با مضمون «من حفظ على امتی اربعین حدیثاً...» با الفاظ گوناگونی در مجموعهها و آثار حدیثی آمده است. این کتابها در زمینههای گوناگونی چون سیره و سنت رسول اکرم (ص)، مناقب علی (ع) و ائمۀ اطهار (ع)، اصول دین، فقه و تصوف بوده است. پارسیگویان با ذوق نیز گاه به نثر و گاه به نظم، به ویژه در زمینۀ حدیثهای مورد توجه صوفیان، به فراهم آوردن نوشتههایی باعنوان«چهل حدیث» دست یازیدهاند.*
مآخذ
ابن بابویه، محمد، ثواب الاعمال، به کوشش محمدمهدی حسن خرسان، نجف، 1392ق/1972م؛ ابن جوزی، عبدالرحمان، العلل المتناهیة، به کوشش خلیل میس، بیروت، 1403ق/1983م؛ ابن عبدالبر، یوسف، جامع بیان العلم و فضله، بیروت، 1404ق/1984م؛ آقابزرگ، الذریعة؛ ابونعیم اصفهانی، احمد، حلیة الاولیاء، بیروت، 1387ق/1967م؛ حاجی خلیفه، کشف؛ رودانی، محمد، صلة الخلف، به کوشش محمدحجی، بیروت، 1408ق/ 1988م؛ منزوی، خطی مشترک.