آخرین بروز رسانی : یکشنبه 24 آذر 1398 تاریخچه مقاله
آدی گرَنْت [ādī grant] (در پنجابی: نخستین کتاب)، کتاب مقدس دین سیک، از ادیان هند. این کتاب حدود 6 هزار سرود دینی از گوروها (رهبران دینی سیکها) و اولیای ادیان گوناگون را در بر میگیرد. آدی گرنت محور عبادت در همۀ گوردْواراها (پرستشگاههای سیک) است و احترامی در حد یک گورو دارد. این کتاب طی مراسمی مذهبی هر بامداد گشوده، و شبانگاه بسته میشود. در موارد خاص بهطور مداوم 2 تا 15 روز آن را میخوانند. در سالروز تولد هریک از گوروها یا یادبود شهادت شهیدان سیک، گاهی آن را در راهپیماییهای دینی به همراه دارند. نخستین نسخۀ این کتاب را اَرجون، پنجمین گوروی سیکها، در 1604م/1013ق در اَمریتسار فراهم آورد. بیش از دو هزار بیت آدی گرنت از ارجون است، ولی سهم نانَک (بنیادگذار این آیین) هم در آن بسیار است. وی سرودههایی از گوروهای پیشین: نانک، اَنْگَد، اَمَرداس و رامْداس، و نیز منتخباتی از مناجاتهای اولیای هندو و مسلمان را در آن آورد. گُبینْد سینگ، دهمین و آخرین گورو، در 1704م/1116ق سرودهای سلف خود تِگ بهادر را به آن افزود و دستور داد که پس از او گرنت را جایگزینی برای گورو بدانند. کتاب با مول مَنْتْره (نماز اصلی) آغاز میشود که شهادت به حقانیت خداست و پس از آن جَپْجی (قرائت) میآید که مهمترین متن دینی سیکها و نوشتۀ گورونانک، بنیانگذار این دین است. سرودها در 31 بخش، بهترتیبِ دستگاههای موسیقایی مربوط به خواندنِ هریک آمدهاند. زبان آنبیشتر پنجابی یاهندی است، ولی درجایجای آن واژههایی مراتهی،فارسی وعربی بهچشممیخورد. پس از مرگ گورو گبیند سینگ، سرودها و دیگر نوشتههای او درکتابی با عنوان دَسَم گرنت گردآوری شد که جایگاه مقدس آدی گرنت را ندارد. (114)