آرخلائوس

آرْخِلائوس [ārxelāʾos] (د 399ق‌م)، پادشاه مقدونیه (413- 399ق‌م). وی با آنکه سلطنت‌را به زور تصاحب کرد، ولی فرمانروایی لایق و نیکوکار بود. پدرش، شاه پِرْدیکّاس دوم (سل‌ ح 450-413ق‌م)، و مادرش برده بود. آرخلائوس بعد از به قتل رساندن عمو، پسرعمو و برادر ناتنی خود که وارث قانونی تاج و تخت بود، به سلطنت رسید. او سپس با بنای استحکامات برای شهرها، ایجاد راهها و سازمان‌دهی سپاهیان به تقویت بنیۀ مقدونیه پرداخت. آرخلائوس در تلاش خود برای اشاعۀ تمدن والای یونان در میان مردم خود، هنرمندان مشهور بسیاری، ازجمله ائوریپیدِس تراژدی‌نویس را به پایتخت جدیدش، پِلا دعوت کرد. وی بازیهای یونانی را نیز در مقدونیه رواج داد.
در دوران حکومت آرخلائوس اقتصاد مقدونیه به سبب پیشرفت بازرگانی و استفاده از معیار سکه‌های ایرانی تقویت گردید. روابط وی با دیگر کشورها عموماً دوستانه بود. او در 410ق‌م پودْنا را در شرق مقدونیه اشغال کرد و 10 سال بعد به ایجاد حکومتی از متنفذان طرفدار مقدونیه در لاریسای تِسالی کمک کرد. آرخلائوس در هنگام شکار به دست یکی از ملازمان خویش به قتل رسید. (203)