اقتصادی و اجتماعی، شورای

اقتصادی و اجتماعی، شورای \šowrā-ye eqtesādī-yo (va) ejtemāʾī\، (اِکُسُک)، از ارگانهای شش‌گانۀ اصلی سازمان ملل متحد، متشکل از نمایندگان 54 کشور.
این شورا مسئول ترویج همکاری بین‌المللی در زمینه‌های اقتصادی، اجتماعی، آموزشی، بهداشتی و امور وابسته به آنها ست. مجمع عمومی سازمان ملل هر سال 18 عضو این شورا را برای دوره‌ای سه‌ساله برمی‌گزیند.
نخستین فعالیتهای شورا به قصد کمک‌رسانی به کشورهای جنگ‌زدۀ اروپا و آسیا بود و امروزه مشکلات کشورهای در حال توسعه دغدغۀ اصلی آن است. شورا دربارۀ اقتصاد بین‌الملل، مسائل اجتماعی، انسان‌دوستانه، فرهنگی، آموزشی و موضوعات وابسته به آنها، و نیز هماهنگ ساختن فعالیتهای سازمانهای تخصصی ملل متحد در این زمینه‌ها مطالعاتی به عمل می‌آورد. کمیته‌ها و کمیسیونهای مختلف، بازوهای اجرایی آن است و تصمیمها در شوراهایی گرفته می‌شود که اعضا حق رأی برابر دارند. نتیجۀ تصمیم‌گیریها نیز به‌صورت توصیه به مجمع عمومی فرستاده می‌شود.
6 کمیسیون موظف شورا به مشکلات مربوط به توسعۀ اجتماعی، حقوق بشر، وضعیت زنان، مواد مخدر، جمعیت و آمارهای ملی و بین‌المللی می‌پردازند. 5 کمیتۀ دائمی نیز به مسائلی نظیر منابع طبیعی، توسعۀ علم و فناوری، و پیشگیری از جرائم توجه دارند.
در حال حاضر، 5 کمیسیون منطقه‌ای (ویژۀ اروپا، آسیا و اقیانوس آرام، آمریکای لاتین، غرب آسیا و آفریقا) در شورا به فعالیت مشغول‌اند. الگوی آنها خود شورای اصلی است و تنوع جغرافیایی منابع و نیازها را منعکس می‌کنند. در رأس هر کمیسیون یک دبیر اجرایی است.
مرکز کمیسیون اقتصادی اروپا با ۴۲ عضو در ژنو (سویس)، و مرکز کمیسیون اقتصادی و اجتماعی آسیا و اقیانوسیه با 45 عضو ثابت و 8 عضو وابسته در بانکوک (تایلند) قرار دارد. هر دو کمیسیون در 1947 م / 1326 ش تأسیس شدند. کمیسیونهای اقتصادی برای آمریکای لاتین و حوزۀ کارائیب، آفریقا، غرب آسیا، که مراکز آنها در شهر سانتیاگو (شیلی)، آدیس آبابا (اتیوپی) و بغداد (عراق) قرار دارد، بین سالهای 1948 و 1973 م تشکیل شده‌اند.
کمیسیون منطقه‌ای می‌تواند به هریک از حکومتهای عضو شورا توصیه ارائه دهد، اما فقط با موافقت حکومتها ست که می‌تواند به اقدام دست بزند. همکاری منطقه‌ای برای پیشرفت در زمینۀ کشاورزی، صنعت، آموزش، مسکن، نیروی برق، دادوستد، ترابری و حفاظت محیط‌زیست انگیزه ایجاد کرده است. شورای اقتصادی و اجتماعی با سایر ارگانهای سازمان ملل متحد همکاری دارد و در فعالیتهای آنها شرکت می‌کند.

مآخذ

Americana, 2006;
Columbia, 6th edition;
Encarta, 2009.
بخش مفاهیم جدید و عناوین ویژه