افروس

افروس \eforūs\، (ح 405-330 ق‌م)، مورخ یونانی و مؤلف نخستین تاریخ عمومی که به‌رغم کاستیهای کارش، در عصر باستان با تحسین روبه‌رو شد و بهترین مورخ آن عصر به‌شمار می‌آمد. افروس بنابر روایتی، شاگرد ایسوکْراتِس بود که مدرسۀ او از لحاظ شهرت با آکادمی افلاطون رقابت می‌کرد. «تواریخ»، متشکل از 29 کتاب، مهم‌ترین اثر افروس است که دِمُفیلوس، پسرش، آن را ویرایش، و با افزودن کتاب سی‌ام، تکمیل کرد. این اثر با بازگشت هِـراکْلیدها به پِلوپونِز آغاز می‌شود و با محاصرۀ پِرینْتوس (340 ق‌م) به دست فیلیپ دوم مقدونی پایان می‌یابد؛ تکملۀ آن (کتاب سی‌ام) بیشتر دربارۀ «دومین جنگ مقدس» در 355-346 ق‌م است.
افروس نخستین مورخی است که تألیفش را به کتابهایی تقسیم کرده، و بر هریک مقدمه‌ای نوشته است. او مطالبش را براساس موضوع تنظیم کرده است، نه ترتیب تاریخی. در این کتاب، گونه‌ای گرایش به نقد تاریخی به چشم می‌خورد. افروس اغلب، ولی نه همیشه، میان تاریخ و اسطوره تمایز آشکار گذارده، و توجه داشته است که باید به مطالب تاریخی مربوط به گذشته‌های دور که دارای جزئیات فراوان‌اند، به دیدۀ تردید نگریست.
دیودُروس سیسیلی از این اثر افروس به عنوان منبع استفاده کرده است، اما اشتباههایی که در ترتیب تاریخی رویدادها کرده، تا اندازه‌ای به سبب تلاش او برای تنظیم آن مطالب، به ترتیب سالیانه است. پُلوبیوس دانسته‌های افروس دربارۀ وضعیت جنگهای دریایی را معتبر می‌دانست، ولی بر توصیفهایش از برخی عملیات زمینی خرده می‌گرفت.

چندین کتاب دیگر هم به افروس منسوب است، ازجمله رساله‌هایی دربارۀ اکتشافات، تاریخ و آثار باستانی زادگاهش، کومه، و نیز رساله‌ای دربارۀ سبک.

مأخذ

Britannica, 2010.
بخش تاریخ