اسکالیگر

اِسکالیگِر \ [e]skāliger\ ، یوسِفوس یوستوس (در لاتین؛ در فـرانسوی: ژوزِف ژوسث اِسکـالیـژِر) (1540-1609م/ 947-1017ق)، دانشور و نویسندۀ فرانسویِ ساکن هلند. او در آثار کلاسیک (یـونانی ـ رومی) پـژوهش می‌کرد و نـوشته‌هایش در زمینۀ گاه‌شماری از مهم‌ترین آثار تحقیقی دوران نوزایی (رنسانس) بودند که در بازنگری پژوهشهای تاریخی و کلاسیک نقش مهمی داشتند.
پدرش، یولیوس کایسار اسکالیگر (ه‌ م)، دانشور و پزشک ایتالیایی، در 1525م به فرانسه مهاجرت کرده بود. یوسفوس در شهر آژَن در فرانسه زاده شد و زبان لاتین را از پدرش آموخت. او که در این زبان به استادی رسیده بود، در 1559م برای آموختن زبان یونانی به پاریس رفت و سپس زبانهای عبری، عربی، سُریانی، فارسی و دیگر زبانهای مهم جدید را نزد خود آموخت. در 1562م به مذهب پرُتستان گروید و سپس از دانشگاههای فرانسه و آلمان دیدار کرد و برای مطالعۀ آثار باستانی ایتالیا رهسپار آن کشور شد. پس از آغاز سرکوب پرتستانهای فرانسوی در 1572م، اسکالیگر راهی ژنو شد و در آنجا در دانشکده‌ای به تدریس پرداخت. او در 1574م به فرانسه بازگشت و سپس در 1593م برای تدریس تاریخ به دانشگاه لِیدِن در هلند فراخوانده شد که تا پایان زندگی در آنجا ماند و به عنوان فاضل‌ترین دانشور زمان خود، به شهرت رسید. اسکالیگر افزون بر دانستن زبانهای گوناگون، در ریاضیات و فلسفه نیز مطالعه داشت.
مهم‌ترین اثر اسکالیگر کتاب «دربارۀ تصحیح زمان» (1583م) است که در آن به بررسی تقویمهای پیشین پرداخته است. او در این کتاب، محاسبه‌های زمانی تمدنهای گوناگون باستانی را سنجید و اشتباههای آنها را تصحیح کرد و برای نخستین‌بار، شالوده‌ای دقیق و علمی برای گاه‌شماری فراهم آورد. اثر مهم دیگر او، «گنجینۀ زمان» (1609م)، بازسازی گاه‌شماری اِئوسِبیوس پامفیلوس، تاریخ‌نگار صدر مسیحیت، و مجموعه‌ای از آثار بازماندۀ یونانی و لاتین است که به ترتیب زمانی ثبت شده‌اند. او در دو رسالۀ دیگر (1604 و 1616م)، سکه‌شناسی را به‌عنوان ابزاری جدید و مطمئن در پژوهشهای تاریخی معمول کرد.

مآخذ

CE, 6th edition;
EA, 2006;
EB, 2010;
ME, 2008.
بخش تاریخ علوم