اداره

اِداره‌، واژه‌ای‌ عربی‌، مصدر باب‌ افعال‌ از ریشۀ «دور» به‌ معنای‌ گرداندن‌، نظام‌ دادن‌، نظارت‌ كردن‌، ضبط و ربط و ... كه‌ در همین‌ معانی‌ در زبانهای‌ فارسی‌ و تركی‌ به‌ كار می‌رود و در اصطلاح‌ به‌ سازمانهایی كه رتق‌ و فتق‌ امور كشور را از نظر سیاسی‌ و اقتصادی و فرهنگی‌ و ... برعهده دارند، اطلاق می‌گردد. این واژه‌ در دوران جدید و همراه‌ با نفوذ تمدن‌ اروپایی‌ در كشورهای‌ اسلامی‌ به‌ معنای‌ فنی‌ واصطلاحی‌ به‌كار رفت‌. ازاین‌رو اجزای‌ سازمان‌ سیاسی‌ و نظامی‌ در دولتهای‌ اسلامی‌ پیش‌ از دورۀ نوین‌، در مقالات‌ مربوط به‌ انواع‌ دواوین‌ مانند اشراف‌، زمام‌، رسایل‌، انشاء، برید و ...، یا طبقۀ دیوانسالاران‌ مانند ناظر، مشرف‌، كاتب‌، مستوفی‌، وزیر و ...، یا صاحب‌ منصبان‌ لشكری‌ و كشوری‌ مانند امیر، حاجب‌، سپهسالار، بیگلربیگی‌ و ...، یا تقسیمات‌ كشوری‌ مانند كوره‌، رستاق‌، تسوج‌، ایالت‌، استان‌ و ... بررسی‌ می‌گردد.

بخش‌ تاریخ‌