مفهوم نظام (سيستم) اجتماعى‌

تالكوت پارسون‌[1] از پيشروان جامعه‌شناسى آمريكا، براى سيستم اجتماعى سه خصوصيت بيان مى‌كند:

1. وجود روابط متقابل بين دو يا چند نفر؛

2. منظور داشتن نحوه رفتار احتمالى ديگران در رفتارهاى مبتنى بر روابط متقابل؛

3. تعقيب هدف‌هاى مشترك.

به عقيده پارسون، مجموعه‌اى كه از سه خصوصيت فوق برخوردار باشد، يك سيستم اجتماعى ايجاد مى‌كند[2].

بنابر تعريف پارسون، وجود روابط هوشمندانه و هدفمندانه متقابل بين افراد يك مجموعه، قوام اصلى سيستم اجتماعى است.

چنانچه به اين نكته نيز توجه شود كه وجود روابط هوشمندانه متقابل و مبتنى بر هدف مشترك واحد بين افراد يك مجموعه بستگى به وجود مركزيت واحد هدايت‌گرى دارد كه بتواند روابط متقابل اين مجموعه را در مسير هدف واحد تنظيم و هدايت كند، در تعريف سيستم يا نظام اجتماعى، به همان نتيجه‌اى مى‌رسيم كه در تعريف و تبيين ويژگى‌هاى نظام بيان كرديم؛ چنانچه ويژگى‌هاى سه‌گانه نظام به شرحى كه در گذشته ارائه كرديم در مجموعه‌اى از انسان‌ها فراهم آيند، اين مجموعه را مى‌توان برخوردار از يك نظام يا سيستم اجتماعى واحد شناخت؛ بنابراين، در تعريف سيستم اجتماعى مى‌توان چنين گفت:

«الگوى روابط متقابل و منظم حاكم بر جمعى از انسان‌هاى داراى هدف مشترك و برخوردار از رهبرى و مديريت مركزى واحد».

[1] .Talcott Parsons .

[2] . رابرت دال، مترجم: حسين ظفريان، تجزيه و تحليل جديد سياست، ص 15.