مبحث پنجم: روش استنباط نظام اقتصادى‌

متد و روش كلى استدلال- شكل و صورت منطقى مواد و مقدمات استدلال- درهمه علوم بيش از سه نوع نيست:

1. روش قياسى؛

2. روش استقرائى كيفى؛

3. روش استقرائى كمّى يا آمارى.

روش استدلال قياسى انتقال از معلوم عام به مجهول خاص است، و روش استدلال استقرائى كيفى انتقال از معلوم خاص به مجهول عام، و روش استدلال استقرائى آمارى انتقال از معلوم مساوى به مجهول مساوى يا تنظيم معلومات جزئى به منظور دستيابى به مجهول كلى مساوى است‌[1].

در استنباط فقه از هر سه روش مى‌توان بهره برد، اگرچه استفاده از روش استقرائى آمارى در استنباط احكام كلّى فقهى فراوان نيست؛ لكن دو روش قياسى و استقرائى كيفى موارد كاربرد فراوانى دارند.

[1] . در مقدمه مباحث اصول، فرق بين روش استقرائى كيفى و روش استقرائى آمارى را توضيح داده‌ايم. ر. ك: اصول فقه نوين، ج 1، چ اول، ص 21.