مقصود از جهان‌بينى اقتصادى اسلامى آن دسته از مفاهيم و معارف اسلامى است كه به تبيين پديده‌ها واهداف وانگيزه هاى فعّاليت‌هاى اقتصادى مى‌پردازند.

مقصود از مكتب اقتصادى اسلام طرحى است كه اسلام براى تنظيم روابط ميان عناصر اقتصادى جامعه ارائه مى‌دهد يا به تعبيرى ديگر؛ مجموعه هماهنگ قضايائى است كه اسلام در زمينه تبيين دستورى روابط اقتصادى جامعه عرضه مى‌كند.

مقصود از علم اقتصاد اسلامى تبيين توصيفى قوانين حاكم بر روابط اقتصادى جامعه اسلامى است (جامعه‌اى كه روابط اجتماعى آن در عرصه‌هاى گوناگون بر مبناى نظام اسلامى شكل گرفته باشد).

واژه علم اقتصاد اسلامى در معنايى ديگر نيز به كار مى‌رود، و آن، مجموعه قضاياى توصيفى است كه در منابع اسلامى در زمينه شرح و تبيين قوانين حاكم بر روابط و رفتارهاى اقتصادى جامعه بشرى آمده است.

بسيارى از كليات قوانين حاكم بر رفتارها و روابط اقتصادى در منابع اسلامى تبيين گرديده است. استنباط و استخراج اين قوانين از منابع اسلامى كار مجتهدان و صاحب نظران آشنا به منابع اسلامى و مسلّط بر روش استنباط فقه و مسائل كلى اقتصادى است.

اميد است در پايان مباحث مربوط به نظام اقتصادى اسلامى توفيق يابيم تا به بررسى اين كلّيات و عرضه بخشى از علم اقتصاد اسلامى در اين زمينه بپردازيم.

از آنجا كه موضوع بحث ما «نظام اقتصادى اسلام» است در اين بحث تنها به شرح و تبيين عناصر اصلى نظام اقتصادى اسلام خواهيم پرداخت، و به ساير مكاتب و ديدگاه‌ها تنها به مقدارى كه براى عرضه نظام اقتصادى اسلام و تبيين وجوه اشتراك و تفاوت آن با ساير نظام‌ها و مكاتب لازم است مى‌پردازيم.