نخستين ثروت يا ثروت‌هاى اوليه طبيعى سه نوع كار مفيد ممكن است، كه دو نوع از آنها موجب مالكيت مى‌شوند، و يك نوع موجب مالكيت نمى‌شود بلكه تنها منشأ پيدايش حق اولويت است، يعنى حق بهره‌بردارى، كه نتيجه آن عدم جواز ايجاد مزاحمت در استفاده و بهره‌بردارى از ثروت طبيعى توسط افراد ديگر است.

نوع اول: ايجاد ثروت جديد

نخستين نوع كار اقتصادى در رابطه با منابع اوليه ثروت، ايجاد ثروت جديد است.

آنجا كه كسى با استفاده از ثروت‌هاى طبيعى به توليد ثروت جديد بپردازد- نظير: آنكه كسى زمين رها شده‌اى را كشت كند و محصولى توليد كند، يا آنكه با استفاده از جريان آب يا هوا يا گرماى خورشيد، انرژى توليد كند، يا آنكه با آبيارى نخل يا درخت ميوه رها شده‌اى ميوه توليد كند و امثال آن- اين نوع كار اقتصادى، منشأ مالكيت نتيجه كار مى‌شود.

دليل براين مطلب افزون برآيه كريمه‌ لَيْسَ لِلْإِنْسانِ إِلَّا ما سَعى‌[1] روايات فراوانى است كه در تبيين بخش ايجابى كليات نظريه منشأيت كار براى مالكيت خصوصى، مورد بحث و بررسى قرار داديم، از جمله صحيحه حلبى از امام صادق (ع) كه در مورد كشت اراضى محياة مفتوحة عنوة وارد شده بود و در ذيل آن چنين آمده بود: «وَ لَهُ مَا أَكَلَ مِنْ غَلَّتِهَا بِمَا عَمِلَ»[2] كه دلالت بر آن دارد كه محصول زمين بدين سبب در مالكيت كشت كننده زمين درمى‌آيد كه نتيجه كار و عمل اوست.

[1] . سوره نجم: 39.

[2] . وسائل الشيعة، ج 17، ابواب عقد البيع و شروطه، باب 21، ص 369، حديث 4.