حضرت اميرالمؤمنين (ع) درباره كسى كه پرنده‌اى را ديد و آن را تعقيب كرد تا روى شاخه درختى نشست پس كسى آمد و آن را دستگير كرد، فرمود: از آنِ چشم بيننده همان است كه ديد و از آنِ دستِ دستگيركننده همان است كه گرفت.

سند روايت صحيح است؛ زيرا نوفلى و سكونى چنان‌كه گفتيم ثقه مى‌باشند، و ساير رجال سند نيز ثقاتند. دلالت روايت نيز بر مدّعا تام است؛ زيرا عبارت «لِلْيدِ مَا أَخَذَتْ» دلالت دارد كه «اخذ» سبب مالكيت يد است، بلكه روايت مذكور افزون بر اثبات جنبه اثباتى نظريه منشأيت كار براى مالكيت با عبارت «لِلْعَينِ مَا رَأَتْ» بر جنبه سلبى نظريه كه عدم مالكيت ثروت‌هاى طبيعى بدون كار اقتصادى است نيز دلالت دارد؛ زيرا معناى «لِلْعَينِ مَا رَأَتْ» اين است كه فردى كه تنها با چشم، پرنده را نگريسته و تعقيب كرده و كار اقتصادى خاصى در رابطه با پرنده مذكور انجام نداده است حقى در پرنده بيش از همان بهره‌اى كه از نگاه به پرنده برده است ندارد، كه كنايه از عدم حق او در پرنده مذكور است.

مطلب دوم: بخش سلبى نظريه منشأيت كار براى مالكيت خصوصى‌

بخش سلبى نظريه مذكور چنين است كه بدون انجام كار اقتصادى براى كسى حق مالكيت خصوصى ثروت‌هاى نخستين- يعنى ثروت طبيعى خام- وجود ندارد.

براى اثبات بخش سلبى نظريه مذكور بايد به آيات و روايات رجوع كنيم.

آيات قرآنى‌

همان گونه كه در ابتداى بررسى بخش اثباتى نظريه اشاره كرديم آيه كريمه‌ وَ أَنْ لَيْسَ لِلْإِنْسانِ إِلَّا ما سَعى‌ افزون بر دلالت بر بخش اثباتى نظريه مذكور به‌وسيله مستثنى، بر بخش سلبى نظريه نيز به‌وسيله مستثنى منه دلالت دارد.