ولى آقاى اراكى- نويسنده محترم اين كتاب- تنها به متن موضوع مورد پژوهش خود نظر داشته، مكان و زمان آن را نيز مشخص و معين كرده و هرگز در پى آن نبوده است كه به گونه‌اى صورت‌گرايانه، به آن محيط مكانى و زمانى منتقل شود و تلاش‌ها و حركت‌هاى گوناگونى را كه در سرزمين‌هاى شام در شمال، يمن و عمان در جنوب، پاكستان در شرق و ليبى و الجزاير در غرب و نيز نهضت‌ها و حركت‌هاى اصلاح طلبانه‌اى كه به طور كلى در سودان و نيجريه و حوزه رودخانه نيجريه (و كشورهايى چون: سنگال، گينه، مالى، ساحل عاج، گانا، كامرون و ...) به وقوع پيوسته‌اند- و فرصت پرداختن به آن‌ها در اين مختصر نيست- مورد بررسى قرار دهد.

آيت‌الله آقاى اراكى روند نهضت معاصر اسلامى را به سه مرحله تقسيم مى‌كند:

مرحله نخست: مرحله تولد و بيدارى است كه پدر خوانده معنوى آن نيز مصلح بزرگ جهان اسلام، سيد جمال‌الدين اسدآبادى مشهور به افغانى است.

مرحله دوم:" مرحله سازندگى فكرى- عقيدتى" امت است كه به نظر مؤلف بهترين و برجسته‌ترين نماينده آن امام شهيد سيد محمدباقر صدر (رحمه الله) است.

و سرانجام مرحله سوم:" مرحله انقلاب و تشكيل حكومت" است كه بنيان‌گذار و رهبر كبير آن حضرت امام خمينى (قدس سره) است. آنچه كه‌