و در كارها، با آنان مشورت كن، اما هنگامى كه تصميم گرفتى، [قاطع باش و] بر خدا توكل كن‌[1].

در اين آيه به رسول خدا (ص) امر مى‌شود كه مشورت كند، اما حق تصميم‌گيرى نهايى به او داده شده است. در نتيجه رسول خدا (ص) تصميم‌گيرنده است و بر مؤمنان نيز واجب است كه از آن تصميم اطاعت و تبعيت كنند، اما با اين وجود باز هم پيامبر (ص) قبل از تصميم‌گيرى مأمور به مشورت با مؤمنان شده است. بنابراين مشورت نمى‌تواند مرجع تصميمات باشد؛ بلكه مشورت صرفاً تبادل رأيى است كه قبل از تصميم‌گيرى به منظور سنجش نظرات انجام مى‌گردد.

به عبارت ديگر آيه «شورا» درباره كسى كه حق تصميم‌گيرى دارد نيست؛ بلكه اين آيه (و امرشان در ميان خودشان بر پايه مشورت است)[2] بيان مى‌كند كه بر مؤمنان لازم است قبل از تصميم‌گيرى، در امورى كه برايشان پيش مى‌آيد با يكديگر مشورت كنند؛ ولى آيه، به اينكه چه كسى صلاحيت تصميم‌گيرى نهايى را دارد اشاره نمى‌كند.

از سوى ديگر مفاد آيه اختيار اين است كه حق انتخاب و تصميم‌گيرى، به دست خداى متعال است، پس بايد تصميم و تعيين از جانب پروردگار باشد. البته كسى كه از طرف خداى تعالى تعيين شده- و قرآن او را به‌

[1] . سوره آل عمران: 159.

[2] . سوره شورى: 38.