روزى را كه از هر امّتى گواهى بر آنان برمى‌انگيزيم؛ سپس به آنان كه كفر ورزيدند، اجازه [سخن گفتن‌] داده نمى‌شود، و [نيز] اجازه عذرخواهى و تقاضاى عفو به آنان نمى‌دهند[1].

نيز مى‌فرمايد:

وَ يَوْمَ نَبْعَثُ فِي كُلِّ أُمَّةٍ شَهِيداً عَلَيْهِمْ مِنْ أَنْفُسِهِمْ وَ جِئْنا بِكَ شَهِيداً عَلى‌ هؤُلاءِ

روزى را كه از هر امتى، گواهى از خودشان بر آنها برمى‌انگيزيم و تو را گواه بر آنان قرار مى‌دهيم‌[2].

گواهى اين گواهان فقط بر افراد امت نيست؛ بلكه شهادت و گواهى بر همه مردم است، چه اينكه خداى تعالى مى‌فرمايد:

وَ جاءَتْ كُلُّ نَفْسٍ مَعَها سائِقٌ وَ شَهِيدٌ

هر انسانى وارد محشر مى‌گردد در حالى كه همراه او حركت دهنده و گواهى است‌[3].

دو. ويژگى‌هاى گواهان‌

در قرآن كريم، آيات بسيارى وجود دارد كه به توصيف ويژگى‌هاى اين گواهان مى‌پردازد. يكى از اين ويژگى‌ها معاصر بودن است؛ يعنى هر گواهى، با كسانى كه بر آنها شهادت مى‌دهد، هم عصر است. بنابراين همه مردم، گواه معاصر خود را دارند. خداى تعالى از زبان حضرت عيسى (ع) مى‌فرمايد:

وَ كُنْتُ عَلَيْهِمْ شَهِيداً ما دُمْتُ فِيهِمْ فَلَمَّا تَوَفَّيْتَنِي كُنْتَ أَنْتَ الرَّقِيبَ عَلَيْهِمْ‌

[1] . سوره نحل: 84.

[2] . همان: 89.

[3] . سوره ق: 21.