نام کتاب : اصول فقه نوين نویسنده : اراکی، محسن جلد : 1 صفحه : 149
\* و اگر
مقصود از اعتبار وحدت لفظ و معنا اعتبار وحدت ميان دو صورت آنهاست كه در اين صورت
از يكى از دو حال خارج نيست: يا آنكه دو صورت به لحاظ آلى مراد است يا آنكه دو
صورت به لحاظ استقلالى. اگر مراد، اعتبار وحدت بين صورت لفظ و معنا به لحاظ آلى
باشد؛ كه برگشتش به همان اتّحاد بين واقع لفظ و واقع معناست؛ در حالى واقع لفظ و
واقع معنا در اختيار ذهن نيستند كه بتواند بين آنها اعتبار وحدت كند و اگر بكند؛
اثرى بر آن بار نمىشود؛ زيرا با اعتبار وحدت، وحدت حقيقى خارجى- كه منشأ انتقال
آثار يكى به ديگرى باشد- به وجود نمىآيد؛
\* و
اگر مراد اعتبار وحدت بين صورت لفظ و صورت معنا به لحاظ استقلالى باشد در اين صورت
آثار خارجى معنا بر لفظ بار نمىشود و پرواضح است كه انتقال ذهن از احساس بهمعناى
خارجى به صورت ذهنى معنا، اثرى از آثار وجود خارجى معناست، نه وجود ذهنى آن. بنابر
اين، اعتبار وحدت ميان صورت لفظ و صورت معنا موجب ترتب آثار احساس به معنا بر
احساس لفظ نخواهد شد. بنابر اين نظريه اعتبار وحدت ميان لفظ و معنا در تفسير حقيقت
وضع نمىتواند تفسير قابل قبولى از كيفيت پديد آمدن رابطه دلالت لفظ بر معنا يابه
تعبير ديگر رابطه وضعى لفظ و معنا ارائه دهد.
[3]:
نظريه اعتبار آليت لفظ براى معنا:
به
اين نظريه در تقريرات استاد شهيد صدر اشاره شده است؛ لكن قايل به آن معلوم نيست و
در حد تتّبّعى كه در اقوال اين مسأله داشتيم به قايل آن دست نيافتيم.
حاصل
اين نظريه اين است كه حقيقت وضع عبارت است از اعتبار آليت لفظ براى تصوّر معنا كه
در نتيجه اعتبار آليت لفظ براى معنا دلالت لفظ بر معنا به وجود مىآيد.
\*
اشكال استاد شهيد:
استاد
شهيد صدر در ردّ اين نظريه همان سخنى را كه در ردّ دو نظريه ديگر مسلك اعتبار بيان
كردند، تكرار مىكنند و حاصلش اين است كه: سببيت لفظ براى تصوّر معنا يك سببيت
حقيقى و تكوينى است و اعتبار محض چه آنكه اعتبار وضع خارجى باشد يا اعتبار وحدت
لفظ
نام کتاب : اصول فقه نوين نویسنده : اراکی، محسن جلد : 1 صفحه : 149