با اين حال در موارد اختلاف ميان شيخ و نجاشى، هميشه نمى‌توان به تقدم سخن نجاشى حكم كرد، بلكه حاكم نهايى در غالب موارد، قراين و امارات خارجى است (در اين زمينه در بخشى، زير عنوان مقايسه ميان فهرست نجاشى و شيخ، بيش از اين سخن خواهيم گفت).

كتابهايى كه بر محور الفهرست نوشته شده است‌

ذيلها و ترتيبهاى متعددى كه در دوره‌هاى بعد از شيخ بر محور اين كتاب نگارش يافته، بر اهتمام اصحاب نسبت به آن، نشانه‌اى بارز است. در زير از تمامى آنچه در اين زمينه بدان دست يافته يا از آن در كتابها نشانى ديده‌ايم، ياد مى‌كنيم:

1. معالم العلماء.

اين كتاب بنابر تصريح مؤلفش، رشد الدين محمد بن على بن شهر آشوب مازندرانى (متوفا به سال 588)، به عنوان تتميم و تكميل الفهرست شيخ- رحمة الله عليه- نوشته شده و علاوه بر همه نامهايى كه در الفهرست آمده، مشتمل بر نام گروهى از معاصران و متأخران از شيخ نيز هست. مجموع كسانى كه ذكرشان در اين كتاب رفته، نهصد و نود كس‌اند بجز شعرا كه در آخر، فصلى نيز به گزارش نام آنان اختصاص يافته است. اگرچه اين كتاب تقريبا، نام نود نفر و ششصد كتاب بيش از يادشدگان در الفهرست را متضمن است، ليكن به دليل حذف سندها، مجموعا از كتاب مذكور مختصرتر است. در ذيل نام افراد، گاهى به وثاقت يا ضعف آنان و هم به تاريخ‌