کمتر نگریستن به چهره مردم».[1]

مردی بر سر سفره شخصی نشسته بود و مشغول غذا خوردن بود، در بین غذا میزبان به غذای مهمان نگاه می‌کرد. پس گفت: «در لقمه تو مویی است آن را بگیر!» مرد میهمان از جای خود حرکت کرد و دست از غذا خوردن کشید و گفت: «هرگز غذای کسی را نمی‌خورم که در لقمه میهمانش این‌قدر نگاه کند تا مویی را ببیند»[2]

با سه انگشت

رسول خداˆ با سه انگشت ابهام و وسطى و شست غذا ميل مى‌كرد، و گاه انگشت چهارم را نيز به كمك مي‌گرفت و با دو انگشت غذا نمى‌خورد و مى‌فرمود: «با دو انگشت خوردن روش شيطان است».[3]

مرحوم فیض کاشانی در ذیل این حدیث می‌نویسد: «مقصود از خوردن با سه انگشت آن است که همچون جباران کسی با دو انگشت نخورد، غرض آن نیست که با بیش از سه انگشت نمی‌توان غذا خورد، بلکه اگر به همة انگشتان غذا بخورند، بهتر و کامل‌تر خواهد بود؛ زیرا در این صورت احترام غذا بیش‌تر رعایت شده است. بنابراین تعیین سه انگشت حداقل است، یعنی با کمتر از سه انگشت نباید غذا بخورند.[4] از امیرالمؤمنین† نقل شده است: يَأْكُلُ هَرْتاً وَقَالَ الْهَرْتُ‌ أَنْ‌ يَأْكُلَ بِأَصَابِعِهِ جَمِيعاً؛ «آن حضرت با همه انگشت‌ها غذا میل می‌فرمود».[5]

[1]. کتاب من لایحضره الفقیه، ج3، ص359.

[2]. لطائف الطوائف، ص139.

[3]. «كَانَ يَأْكُلُ بِأَصَابِعِهِ الثَّلَاثِ الْإِبْهَامِ وَالَّتِي تَلِيهَا وَالْوُسْطَى وَرُبَّمَا اسْتَعَانَ بِالرَّابِعَةِ وَكَانَˆ يَأْكُلُ بِكَفِّهَا كُلِّهَا وَلَمْ يَأْكُلْ بِإِصْبَعَيْنِ‌ وَيَقُولُ إِنَّ الْأَكْلَ بِإِصْبَعَيْنِ‌ هُوَ أَكْلَةُ الشَّيْطَان‌» (مکارم الاخلاق، ص28).

[4]. المحجة البیضاء، ج3، ص5.

[5]. الکافی، ج6، ص297. بیان علامه مجلسیŠ: «ويدل على استحباب الأكل بجميع الأصابع، ويمكن حمل الثلاث أصابع على مراتب الفضل، أو هذا على المطبوخات، وذاك على التمر وأشباهه، وأما الأكل بأقل من ثلاث أصابع، فيكره مطلقا. قال في الدروس: يستحب الأكل بجميع الأصابع، وروي أن رسول الله ـ صلى الله عليه وآله ــ كان يأكل بثلاث أصابع ويكره الأكل بإصبعين‌» (مرآة العقول، ج22، ص113).