در دو صورت روزه‌هائى را كه نگرفته بايد قضا نمايد.

مسأله 1738- زنى كه بچّه شير مى‌دهد و شير او كم است، چه مادر بچّه، يا دايه او باشد، يا بى‌اجرت شير دهد، اگر روزه براى بچّه‌اى كه شير مى‌دهد ضرر دارد، روزه بر او واجب نيست و بايد براى هر روز يك مد طعام به فقير بدهد، و نيز اگر براى خودش ضرر دارد، روزه بر او واجب نيست، و بنابر احتياط مستحب براى هر روز يك مُد طعام به فقير بدهد، و در هر دو صورت روزه‌هائى را كه نگرفته بايد قضا نمايد، ولى اگر كسى پيدا شود كه بى‌اجرت بچّه را شير دهد يا براى شير دادن بچّه از پدر يا مادر بچّه يا از كس ديگرى كه اجرت او را بدهد اجرت بگيرد، واجب است كه بچّه را به او بدهد و روزه بگيرد. و همچنين است بنابر احتياط اگر مادر بتواند بچّه خود را از شير خشك معمولى غذا دهد.

راه ثابت شدن اول ماه‌

مسأله 1739- اول ماه به چند چيز ثابت مى‌شود:

اول- آنكه خود انسان ماه را ببيند.

دوم- عدّه‌اى كه از گفته آنان يقين يا اطمينان پيدا مى‌شود، بگويند ماه را ديده‌ايم. و همچنين است هر چيزى كه بواسطه آن يقين يا اطمينان پيدا شود.

سوم- دو مرد عادل بگويند كه در شب ماه را ديده‌ايم، ولى اگرصفت ماه را بر خلاف يكديگر بگويند، اول ماه ثابت نمى‌شود.

چهارم- سى روز از اول ماه شعبان بگذرد كه بواسطه آن اول ماه رمضان ثابت مى‌شود، و سى روز از اول رمضان بگذرد كه بواسطه آن، اول ماه شوال ثابت مى‌شود.

مسأله 1740- اول ماه به حكم حاكم شرع ثابت مى‌شود مگر آنكه بداند كه در حكم اشتباه شده، و چنانچه حاكم شرع بگويد دو عادل نزد من به رؤيت هلال شهادت داده‌اند كافى است.

مسأله 1741- اول ماه با پيشگوئى منجّمين ثابت نمى‌شود، ولى اگر انسان از گفته آنان يقين يا اطمينان پيدا كند، بايد به آن عمل نمايد.

مسأله 1742- بلند بودن ماه يا دير غروب كردن آن، دليل نمى‌شود كه شب پيش، شب اول ماه‌