نام کتاب : رساله توضيح المسائل نویسنده : فياض، شيخ محمد اسحاق جلد : 1 صفحه : 811
بشكندكه نتواند دُبَرش را نگهدارد در آن ديه كامل
است.
هشتم:
ديه بى اختيار خارج شدن بول؛ در خارج شدن بول و غايط بدون اختيار
در صورتى كه ادامه يابد ديه كامل است و چنان چه فقط در روز بول بى اختيار خارج
گردد- نه در شب- بعيد نيست كه در اين صورت نيز ديه كامل واجب باشد.
نهم:
ديه صدا؛ اگر تمام صدا از بين برود، مثل اينكه در بينى حرف بزند، ديه كامل
دارد، ولى اگرقسمتى از صدا از بين برود در آن ارش است.
دهم:
ديه نفخ پيدا كردن بيضهها؛ اگر مردى صدمه ببيند، بعد هر دو تخم
او نفخ پيدا كند ديه آن چهار صد دينار است و اگر دو پاى او باز شود به گونهاى كه
نتواند آنگونه كه به حال او نفع داشته باشد راه برود در اين صورت ديه آن چهار
پنجم (5/ 4) ديه نفس يعنى هشتصد دينار مىباشد.
يازدهم:
ديه تعذّر انزال؛ نظر مشهور اين است كه اگر كسى به سبب جنايتى صدمه ببيند و انزال منى
در هنگام جماع غير ممكن شود، در آن ديه كامل است، امّا اين نظر اشكال دارد. اظهر
اين است كه در آن ارش مىباشد و قاعده عمومى كه امام عليه السلام فرموده: «هر عضوى
كه در بدن انسان طاق است، در آن ديه كامل مىباشد»، مثل اين مورد را شامل نمىشود
به لحاظ اينكه قاعده به اعضاى بدن انسان اختصاص دارد.
دوازدهم:
ديه ماليدن شكم؛ اگر كسى شكم انسانى را بمالد به طورى كه از او بول يا مدفوع خارج
گردد يا شكم او ماليده شود تا اينكه لباسش به نجاست آلوده گردد، نظر بيشتر فقها
اين است كه بر عهده او ثلث (3/ 1) ديه مىآيد امّا اين نظر خالى از تأمل نبوده
بلكه بعيد نيست كه در آن ارش باشد.
سيزدهم:
ديه پاره كردن مثانه زن باكره؛ اگر كسى باكرهاى را به وسيله انگشت
افضا نمايد، آنگاه مثانه او پاره گردد و نتواند ادرارش را نگهدارد، بر جانى بنابر
اظهر ثلث ديه زن و مهر المثل زنان خويشاوند او مىباشد، يعنى به مقدار مهر زنان
فاميلش به او به عنوان مهر مىپردازد.
چهاردهم:
افضا.
(مسأله
3577) در افضاى زن ديه كامل است اگر افضا كننده بيگانه باشد امّا اگر
افضاكننده شوهر زن باشد و زن هم نه سال داشته باشد چيزى بر عهده شوهر نيست، ولى
اگر شوهر، زنش را
نام کتاب : رساله توضيح المسائل نویسنده : فياض، شيخ محمد اسحاق جلد : 1 صفحه : 811