احكام وقف‌

وقف، عبارت است از حبس كردن اصل مال (كه قابل بيع و ساير تصرفات نيست) و آزاد گذاشتن منفعت و ميوه مال موقوفه در راه خدا (كه براى موقوف عليهم قابل استفاده و تصرّف است). در فضيلت و ثواب وقف روايات زيادى وارد شده است، از جمله در صحيحه حلبى از امام صادق عليه السلام روايت شده كه حضرت فرمود: «پس از مرگ آدمى چيزى به او نمى‌رسد مگر سه چيز: 1- صدقه‌اى كه در زمان حيات خود به راه انداخته باشد و بعد از مرگش جريان داشته باشد و صدقه‌اى كه قابل ميراث بردن نباشد (مثل وقف)، 2- ياروش هدايتى كه بعد از او مورد عمل باشد، 3- يا فرزند صالحى كه برايش دعاكند».

(مسأله 2392) وقف تنها با نيّت محقّق نمى‌شود بلكه بايد وقف را با گفتن: وقف كردم يا حبس كردم و امثال اينها كه بر مقصود دلالت بكند، انشاء نمايد.

(مسأله 2393) وقف با معاطات يعنى عطاء كردن و گرفتن طرف مقابل و بدون صيغه وقف واقع مى‌شود مثل اين‌كه به متولّى مسجد يا زيارتگاه چراغ يا فرش را بدهد، يا خودش در مسجد فرش را بگستراند. بلكه گاهى با فعل بدون معاطات واقع مى‌شود، مثل اين‌كه ديوار يا ستون خراب شده مسجديا مانند آن را به عنوان اين‌كه ديوار يا ستون مسجد است تعمير نمايد، بنابراين نيازى به جارى كردن صيغه وقف نيست.

(مسأله 2394) وقف گاهى موقوف عليه دارد كه منفعت به او بر مى‌گردد و گاهى ندارد مانند وقف مسجد كه واقف دراين مورد منفعت خاصى را در نظر ندارد، بلكه تنها حفظ عنوان خاص را كه همان عنوان مسجديت است، در نظرداشته است.

(مسأله 2395) اگر واقف منفعت خاصّى مثل نماز يا ذكر يا دعا يا مانند آنها از اقسام عبادات را در نظرداشته باشد وبگويد: «اين مكان را براى نمازگزاران يا گويندگان ذكر يا دعاكنندگان و مانند اينها، وقف كردم»، آن مكان مسجد محسوب نمى‌شود و احكام مسجد هم بر آن جارى‌