نام کتاب : رساله توضيح المسائل نویسنده : فياض، شيخ محمد اسحاق جلد : 1 صفحه : 465
بدهد.
(مسأله
1976) اگر طناب را از بنده ديوانه يا اسب بردارد، ضامن جنايت آن دو خواهد
بود و اين حكم در مورد هر حيوانى نيز كه بر غير خود جنايت كند، جارى است، بنابراين
صاحب حيوان در صورت تفريط، ضامن جنايت آن خواهد بود.
(مسأله
1977) اگر ديوار خانه همسايه در حال خراب شدن باشد و بر روى انسان يا
حيوانى بريزد، صاحب خانه چنانچه خرابى خانه را بداند و در صدد اصلاح آن بر نيايد،
يا خراب كند ورها نمايد تاكلًا خراب شود و بر چيزى اصابت كند وآن را از بين ببرد،
ضامن است. همچنين اگر ديوار در راه عمومى باشد، صاحب ديوار ضامن تلفى مىباشد كه
ناشى از خراب شدن ديوار است چنانچه به كندن يا اصلاح آن اقدام نكند و ضمان صاحب
ديوار در هر دو صورت مشروط است به اينكه تلف شده اگرانسان باشد حقيقت را نداند و
اگر اموال باشد مالك، حقيقت را نداند، بنابراين اگر شخصى زير ديوارى كه در حال فرو
ريختن است توقف كند، يا حيوانِ خود را در آنجا ببندد، با اينكه آن را مىداند
وبعدديوار خراب شود وانسان يا حيوان تلف شود، در اين صورت صاحب ديوار ضامن نيست.
(مسأله
1978) ضمان در مال خود انسان است نه بر عاقله.
(مسأله
1979) اگر يكى در را باز كند و ديگرى كالا را بدزدد، دزد ضامن است.
(مسأله
1980) اگر آتشى را برافروزد كه اقتضاى سرايت به مال ديگرى داشته باشد،
چنانچه سرايت كند ضامن است، ولى اگر اقتضاى سرايت ندارد، امّا اتفاقاً توسط باد
يا غير آن سرايت كند، در اين صورت ضامن نيست.
(مسأله
1981) اگر مسلمان، شراب يا خوك كافر ذمّى را كه پنهان است تلف كند، قيمت
آن را ضامن مىباشد، ولى اگر مسلمان شراب يا خوك را بعد از آن كه بر آنها مسلط
شود، براى هدفى صحيحى نگهدارى كند، چنانچه كسى آنها را تلف نمايد، ضمان بعيد است.
(مسأله
1982) واجب است مال غصبى را برگرداند و چنانچه معيوب شود ضامن تفاوت قيمت
است، و اگر ردّ ممكن نباشد، مثل آن را ضامن است و در صورت قيمى، قيمت روز غصب را
ضامن است و احتياط مستحب آن است كه اگر قيمت از روز غصب تا روز ادا اختلاف داشته
باشد، مصالحه نمايند.
نام کتاب : رساله توضيح المسائل نویسنده : فياض، شيخ محمد اسحاق جلد : 1 صفحه : 465