زكات غلّات چهارگانه‌

در وجوب زكات در آنها به اضافه شرايط عمومى زكات، دو چيز شرط است:

1- رسيدن به حدّ نصاب كه تقريباً هشتصد وچهل وهفت كيلو گرم است.

2- مالك بودن در وقت تعلق وجوب زكات، چه با كشاورزى باشد يا خريدن يا به ارث و يا غير آن.

(مسأله 1141) بنابرمشهور، وقت تعلق وجوب زكات در گندم وجو، هنگام محكم شدن دانه ودرخرما هنگام سرخ يا زردشدن و در انگور هنگام بسته شدن غوره است، اما معيار تعلق وجوب ظاهراًصدق عنوان گندم وجو و خرما وانگورمى باشد.

(مسأله 1142) مشهور آن است كه ملاك در نصاب غلات، خشك شده آنها است، پس اگر انگور به حدّ نصاب برسد ولى كشمش آن از نصاب كم شود، زكات تعلق نمى‌گيرد و در غير آن نيز همين حالت است، اما ظاهر آن است كه بين انگور وساير غلات مانند گندم، جو وخرما فرق است، بنابراين زمان تعلق زكات در انگور غير از زمان اعتبار نصاب است، زيرا زمان تعلق در انگور، زمان صدق انگوراست وزمان اعتبار نصاب، زمان صدق كشمش است، در حالى كه در گندم، جو وخرما ظاهراً تعلق زكات با زمان اعتبار نصاب يكى است. بنابراين اگر غلات در زمان تعلق زكات به حدّ نصاب برسد، كافى است، اگرچه در حال خشك شدن از نصاب كم شود.

(مسأله 1143) بعد از پاك كردن گندم وجو وچيدن خرما و جمع كردن كشمش، تأخير زكات جايز نيست و اگر بدون عذر پرداخت زكات را به تأخير اندازد، ضامن است وكسى كه از جانب حاكم شرع مسئول جمع كردن زكات است مى‌تواند از هنگام تعلق زكات، آن را مطالبه كند ومالك بايد قبول نمايد. مالك نيز مى‌تواند بدون درخواست حاكم شرع، شخصاً به اين كار اقدام كند وحاكم شرع يافقرا نمى‌توانند از قبول آن خوددارى نمايند.

(مسأله 1144) در غلّات تكرار سالها، باعث تكرار زكات نمى‌شود، بنابراين اگر زكات گندم يا غلّه ى ديگر را بدهد وعين آن چند سال نزد او بماند، چيزى بر او واجب نمى‌شود.

(مسأله 1145) اگر زراعت، درختان ودرخت خرما با آب جارى از قبيل چشمه ورودخانه وبدون خرج كردن مالى آبيارى شود، زكات آن يك دهم (10/ 1) است و اگر به وسيله آلات وابزارى مانندموتور، دلو وغيره آبيارى گردد، زكات آن يك بيستم (20/ 1) امّا اگر با هر دو راه‌