نام کتاب : رساله توضيح المسائل نویسنده : فياض، شيخ محمد اسحاق جلد : 1 صفحه : 260
سوم: اگر سى روز
از اول ماه شعبان بگذرد، اول ماه رمضان ثابت مىشود، چون ماه قمرى بيشتراز سى روز
نيست و اگر سى روز از اول ماه رمضان بگذرد، اول ماه شوال ثابت مىگردد.
چهارم:
آنكه دو مرد عادل شهادت بدهند در شب، ماه را ديده اند به شرط آنكه قراينى نباشد
كه به دروغ يا خطاى آنان پى برده شود، مثلًا چنانچه دو مرد عادل در ميان عده
زيادى كه همه مىتوانند درصورت وجود هلال آن را ببينند ادعاى رؤيت كنند، در حالى
كه بقيه مردم با قدرت بينايى مشابه نتوانسته رؤيت نمايند يا شهادت آن دو از جهت جا
و وضع طبيعى و حجم و مقدار نور ماه باهم اختلاف داشته باشد در اين دو صورت اطمينان
از گفته آنان سلب مىشود.
پنجم:
بنابراظهر، حاكم شرع جامع الشرايط حكم كند كه اول ماه است، در اين صورت هيچكس حق
مخالفت ندارد اگرچه مقلد او نباشد، مگر آنكه بداند كه حاكم، جامع الشرايط نيست يا
در حكم اشتباه نموده است. و اگر مكلف بداند شاهدانى كه نزد حاكم شرع شهادت به رؤيت
دادهاند عادل نيستند ولى حاكم به عدالت آنان مطمئن باشد، واجب است تا زمانى كه
يقين به داخل نشدن ماه ندارد از حاكم متابعت نمايد.
(مسأله
1067) اول ماه به شهادت زنان يا به شهادت يك مرد عادل ولو قسم بخورد، يا
به پيشگويى منجمان و يا به شهادت دو مرد عادل كه به رؤيت ماه شهادت نداده باشند،
ثابت نمىشود.
اگر
وسايل جديد علمى تأييد كنند كه شب اوّل ماه است، در صورتى كه ابر نباشد و با چشم
معمولى قابل رؤيت باشد و انسان از گفته آنان يقين يا اطمينان پيدا كند، اول ماه
ثابت مىشود.
طوق
داشتن ماه يا بزرگى حجم وزيادى نور يا ظهور آن به مدت يك ساعت وغروب آن بعد ازشفق،
علامت نمىشود كه شب دوم ماه است اگرچه علامت است كه ماه مدت طولانى مثلًا بيست
وچهار ساعت يا كمتر يا بيشتر متولد شده است، ولى اگر پيش از ظهر روز سىام ماه
ديده شود آن روز، اول ماه حساب مىشود، و اگر بعد از ظهر ديده شود، علامت آن است كه
فردا اول ماه است.
اگر
در شهرى اول ماه ثابت شود، در شهرهاى ديگر چه دور باشند و چه نزديك، چه در افق
متحد باشند يا نه، نيز ثابت مىشود در صورتى كه در شب مشترك باشند ولو به اينكه
اول شب يكى آخر شب ديگرى باشد.
نام کتاب : رساله توضيح المسائل نویسنده : فياض، شيخ محمد اسحاق جلد : 1 صفحه : 260