است نبايد به شك خود اعتناء كند.

1389- اگر نمازگزار در نماز مستحبى دو ركعتى گمان كند كه سه ركعت يا بيشتر خوانده است، نبايد اعتناء كند، و نمازش صحيح است؛ و اگر گمان كند كه دو ركعت يا كمتر خوانده است، بنابر احتياط واجب بايد به همان گمان عمل كند، مثلًا اگر گمان كند كه يك ركعت خوانده است، بنابر احتياط بايد يك ركعت ديگر بخواند.

1390- اگر كسى شك كند كه نماز مستحبى را خوانده است يا نه، چنانچه آن نماز مثل نماز جعفر طيّار وقت معيّن نداشته باشد، بايد بنا بگذارد كه آن را نخوانده است، و همچنين است اگر مثل نافله يوميّه وقت معين داشته باشد، و پيش از گذشتن وقت شك كند كه آن را بجا آورده است يا نه؛ ولى اگر بعد از گذشتن وقت شك كند كه آن را خوانده است يا نه، نبايد به شك خود اعتناء كند.

1391- اگر نمازگزار در نماز مستحبى بين دو و سه شك كند، و بنا را بر دو بگذارد، و پس از آن معلوم شود كه سه ركعت خوانده است، نمازش باطل مى‌باشد، و مستحب است آن را اعاده نمايد؛ ولى چنانچه نماز نافله به سبب نذر و امثال آن واجب شده باشد، اعاده‌اش نيز واجب است.

1392- ظن در عدد ركعات نماز مستحبى در حكم شك است، و اگر كسى ظن به طرفى پيدا نمايد، بين بناء بر اقل يا اكثر مخير مى‌باشد.

1393- كسى مشغول خواندن نافله‌اى شود كه كيفيت خاصى دارد يا سوره يا دعاء مخصوصى در آن معتبر است- مثل نماز غفيله و نماز وحشت و نماز شب عيد فطر و ...- اگر كيفيت آن را فراموش كند، چنانچه برگشتن و تدارك آن ممكن باشد، لازم است برگردد و تدارك كند، هرچند مستلزم زيادى ركن باشد؛ و اگر تدارك ممكن نباشد، آن را اعاده نمايد، زيرا نماز او هرچند صحيح است، لكن باكيفيت مخصوص خود انجام نشده است.

دسته سوم- شكّهاى صحيح:

1394- اگر در شماره ركعتهاى نماز چهار ركعتى براى نمازگزار يكى از شكهاى صحيح پيش آيد، بايد فكر كند، پس اگر به يك طرف شك يقين يا گمان پيدا كرد،