مقدارى از آب آن چاه حاصل شود.

نوع پنجم- آب كُر:

33- آب كر آب كثير مى‌باشد، و پاك و پاك كننده است، و به سبب ملاقات با نجاست نجس نمى‌شود؛ مگر اينكه بو يا رنگ يا طعم آن به واسطه نجاست تغيير كند.

34- وزن آب كُر معادل با 1200 رطل عراقى است،[1] و بر حسب مَن تبريز وزن آن از صد و بيست و هشت مَن تبريز بيست مثقال كمتر است، كه تقريباً 377 كيلو و 419 گرم مى‌باشد؛ لكن چون املاح و كبريت و زاج و گچ و ديگر مواد در آبها يك ميزان نيستند و باعث سبك و سنگينى آنها مى‌شوند، به اين جهت معيار اصلى و واقعى در تشخيص كر مساحت مى‌باشد، به اين بيان كه اگر ظرفى را كه به اندازه چهل و دو وجب و هفت هشتم وجب (4278) به وجب مستوى الخلقة- كه عادتاً از 21 سانتيمتر كمتر نيست- جا داشته باشد از آب پر كنند، آب آن ظرف كر بلكه مقدارى هم بيشتر است.

پس اگر فرض شود كه آن ظرف مكعب شكل و حجم آن از جهت طول و عرض و عمق هر يك سه وجب و نيم است، چنانچه حاصل ضرب سه وجب و نيم در سه وجب و نيم را- كه دوازده و يك چهارم است- در سه وجب و نيم ضرب كنيم، چهل و دو وجب و هفت هشتم وجب بدست مى‌آيد، و روشن است كه با ساختن چنين ظرفى و پر كردن آن از آب مى‌توان وزن كر را در هر منطقه و با هر نوع آب مشخص نمود، حتى در كُراتى كه وزن اجسام در آن كرات نسبت به كره زمين بسيار كم مى‌باشد نيز با اين كيفيت مى‌توان كريت آب را در همان كره با كيلو مشخص نمود؛ مگر اينكه اجسام در آن كُرات اصلًا وزن و سنگينى نداشته باشند، كه در اين صورت تشخيص كر در آنجا

[1] - يك رطل معادل يكصد و سى درهم و هر درهم معادل شش دوانيق و هر دانق معادل هشت جو متوسطوزن دارد، پس هر درهم معادل چهل و هشت جو متوسط است، در نتيجه يك رطل معادل شش هزار و دويست و چهل جو متوسط و يك كر معادل هفت ميليون و چهار صد و هشتاد و هشت هزار جو متوسط مى‌باشد.