و اقامه بگويند، و براى مردها مخصوصاً در نماز صبح سفارش بيشتر شده است؛ امّا براى نمازهاى واجب ديگر و نيز براى نمازهاى مستحبى اذان و اقامه مشروع نيست.

900- جائز است زنان در اذان و اقامه به تكبير و شهادتين بلكه به شهادتين تنها اكتفاء نمايند، و نيز جائز است مسافر و كسى كه عجله دارد هر كدام از جملات اذان و اقامه را يك مرتبه بگويند، يا به يكى از اذان و اقامه اكتفاء نمايند.

شروط صحت اذان و اقامه:

در صحت اذان و اقامه نُه چيز شرط است:

اول: عقل.

دوم: ايمان.

سوم: مرد بودن، در اذانى كه براى اعلام دخول وقت گفته مى‌شود؛ ولى بلوغ در آن معتبر نيست، پس چنانچه بچه مميّز اين اذان را بگويد، براى خود او و براى شنونده و براى بازگو كننده اذان و براى نماز جماعت مجزى است.

چهارم: قصد قربت، كه از ابتداء اذان و اقامه تا پايان آنها- به استثناء اذان اعلامى- معتبر مى‌باشد، پس چنانچه كسى بدون قصد قربت اذان يا اقامه بگويد و يا در بين گفتن از قصد قربت منصرف شود، مجزى نيست؛ مگر اينكه اذان و اقامه را از جايى كه بدون قصد قربت گفته است اعاده نمايد.

پنجم: ترتيب، يعنى اقامه بعد از اذان گفته شود، و كلمات اذان و اقامه به ترتيبى كه در صورت اذان و اقامه بيان شد گفته شوند؛ و چنانچه كسى اذان و اقامه را بر خلاف ترتيب مذكور بگويد، مثلًا «حَيَّ عَلَى الفَلاحِ» را پيش از «حَيَّ عَلَى الصَّلاةِ» بگويد، بايد از جايى كه ترتيب بهم خورده است به ترتيب اعاده نمايد؛ و اگر كسى اقامه را قبل از اذان بگويد، اقامه‌اش صحيح است ولى اذانش صحيح نمى‌باشد.

ششم: موالات، يعنى بين جمله‌هاى اذان و اقامه بيش از حدّ معمول فاصله نيندازند؛ و الّا بايد دوباره اذان و اقامه را بگويند.

901- اگر نمازگزار بين اذان و اقامه به قدرى فاصله دهد كه اذانى را كه گفته است اذان اين اقامه حساب نشود، مستحب است دوباره اذان را بگويد، و همچنين اگر بين‌