انسان‌اند؛ اماّ از نظر عقلانى و اخلاقى انسان نيستند. انسان بدون اراده و تشخيص، در واقع از راه تكامل خود دور مى‌ماند و شبيه حيوان مى‌شود. كسى كه نفهمد براى چه مى‌رقصد، كسى كه نفهمد، به كجا مى‌رود، او انسان نيست. انسان بايد داراى تشخيص باشد، داراى اراده باشد و دارى انتخاب باشد.

انسان بدون اراده‌

در يكى از كشورها راه‌پيمايى صورت گرفت، مى‌گويد: شخصى از صبح تا عصر فرياد مى‌زد، مرده باد، زنده باد. ظاهراً قبل از ظهر آن روز كه حكومت به دست يك عده بوده و بعد از ظهر شرايط عوض گرديده و حكومت بدست ديگران افتاده بوده؛ ولى او از هيچ چيز خبر نداشته، فقط فرياد مى‌زد، مرده باد، زنده باد. پوليس اورا گرفت و گفت: به چه كسى زنده باد و مرده باد مى‌گويى؟! گفت: راستش خودم هم نمى‌دانم! گفت اگر نمى‌دانى! چرا بدون جهت خود را خسته مى‌كنى؟ گفت: من از اول صبح زنده باد و مرده باد مى‌گويم. پرسيد چرا مى‌گويى؟ گفت: حقيقت اين است كه يك نفر اول صبح به من مقدارى پول داد و گفت: بگو فلانى زنده باد، فلانى مرده باد. من الآن اسم آنان را فراموش كردم؛ ولى به خاطر اين‌كه پول او برايم حرام نشود، مى‌گويم مرده باد، زنده باد. انسانى‌كه تشخيص ندارد، همين‌طور است، هميشه به دنبال ديگران حركت مى‌كند.