14- عجز؛ جمله «ما لا يطيقون»
در حديث رفع بر آن دلالت دارد.
ممكن
است اين عنوان از آيات نفى تكليف بيش از وسع نيز استفاده شود.
لا
يُكَلِّفُ اللَّهُ نَفْساً إِلَّا وُسْعَها
15-
جهل در بعضى از موارد؛ گرچه كه اكثر احكام به ندانستن آنها تغيير پيدا نمىكند.
منتهى اگر جهل از قصور (نه تقصير) باشد استحقاق عقاب ندارد.
16-
17- 18- نذر، عهد و قسم.
19-
تزاحم حكمين؛ و اين عنوان تأثيرات زيادى در تغيير احكام دارد.
20-
فقدان مكلف جامع الشرايط ديگر كه واجب كفايى را واجب عينى مىسازد.
21-
شرط در ضمن عقد
المسلمون
عند شروطهم ...
22-
سوگند مدعى عليه؛ كه تصرف مالك در مالش را ممنوع مىگرداند.
اين
بيست و دو عنوان فعلا و عجالتا بخاطرم رسيد كه ذكر شد، احتمالا عناوين ديگرى هم
باشد كه احكام اولى را تغيير دهد ولى وقتى كه عناوين ثانوى زوال يابد حكم ثانوى هم
فورا زوال يافته و حكم ولى بجاى خود تحقق مىيابد.
البته
حكم اولى و ثانوى هردو از اقسام حكم واقعى مىباشند در مقابل، حكم ظاهرى كه موضوع
آن شك در حكم واقعى مىباشد وجود