حقيقت انسان بحساب آورده‌اند و او را بعنوان حيوان متفكر (ناطق) تعريف كرده اند.

در يك آيه آمده است كه بشارت بده بندگانى را كه بسخن گوش مى‌دهند (ولى) خوبترين را پيروى مى‌كنند آنان كسانى اند كه خداوند هدايتشان كرده، و صاحبان عقلند. در آيه ديگر مى‌خوانيم‌ وَ لا تَقْفُ ما لَيْسَ لَكَ بِهِ عِلْمٌ‌ كور كورانه و از روى تقليد و بدون تفكر به چيزى كه علم ندارى عمل نكن.

بسا اتفاق مى‌افتد كه آدمى در اثر تقليد، ساليان زيادى را به عادات خرافى سپرى نموده و ناگهان بوسيله چند لحظه تفكر متوجه سخافت آنها مى‌شود و جز شرمسارى عايدى ندارد. چنانچه از اول تفكر مى‌داشت عمر گرانقدرش بهدر نمى‌رفت.

در روايت صحيح از امير المؤمنين (ع) آمده است. عيسى بن مريم (ع) فرموده است:

«طوبي لمن كان صمته فكرا و نظره عبرا و وسعه بيته و بكي علي خطيئته و سلم الناس من يده و لسانه»[1]،

خوشابحال كسى كه سكوت او فكر و نظر او عبرت باشد و در خانه‌اش باشد و بر گناه خود بگريد و مردم از دست و زبانش در امان باشند.

6- مطالعه‌

مطالعه كتب اخلاق و تفسير و معارف اسلامى و درجات بهشت و

[1] - ص 330 ج 93 بحارالانوار نقلا عن الخصال.